18 maart 2016

De hungry forties

De jaren 40 van de 19e eeuw staan ook wel bekend als de hungry forties. De toestand van ons land was uitermate miserabel. In 1840 stond een bankroet voor de deur. De staatsschuld bedroeg 2200 miljoen gulden. In de jaren 1844-1845 heerste de aardappelziekte in Europa. Er was honger onder de bevolking. In dit klimaat van economische malaise, de aardappelziekte en honger gedijde de oppositionele pers. De Rogge-oogst van 1846 was beneden verwachting. De graanoogst was door een muizenplaag meer dan gehalveerd. De voedselschaarste hield aan. Daarnaast trad een griepgolf op. Verder was er in 1848-1849 een cholera-epidemie. Door de hoge voedselprijzen als gevolg van de misoogsten ontstond sociale onrust en braken er rellen en opstootjes uit, in de zomer van 1847 in de noordelijke provincies. Reeds in 1845 rezen de voedselprijzen de pan uit. Begin 1848 waren er een half miljoen bedeelden. Het was ' stilstand in de modder', zoals het liberale kamerlid Jan Karel baron van Goltstein het uitdrukte eind februari 1844 tijdens de debatten van Van Halls leenwet.