De oorlogslotgevallen van Hendrik van Welzen (1893-1975)

Hendrik van Welzen (1893-1975), broer van groot- en overgrootmoeder Elizabeth Schaft- van Welzen (1894-1973), heeft gedurende de oorlog in meerdere concentratie- en werkkampen gezeten.Omdat ik meer over zijn verleden in de oorlog te weten wilde komen, heb ik onder meer contact gezocht met de ‘Vriendenkring Neuengamme’, een kamp in Duitsland waar hij ook heeft gezeten.Hendrik van Welzen, over een breed front destijds actief in de communistische beweging, werd op 22 juni 1941 door Lange (Sicherheitsdienst), Veefkind (Inlichtingendienst) en Van Duivenboden ( V- Mann) vanwege deelname aan De Vonkgroep gearresteerd. De Vonkgroep was een communistische verzetsgroep van de CPN in Den Haag, later De Waarheidgroep genoemd. van Welzen werd niet lang na zijn arrestatie in het Oranjehotel in Scheveningen, de Duitse gevangenis, binnengebracht.Later dat jaar 1941 moet hij in kamp Schoorl geïnterneerd zijn geweest.Volgens Ed, die mij zeer nuttige aanvullende informatie aan de hand deed, waarvoor ik hem bij deze nogmaals bedankt, werd kamp Schoorl al gauw te klein en werd het eind oktober 1941 gesloten.Oom Hendrik heft dit kamp mogelijk ook rond die tijd verlaten om te worden doorgevoerd naar kamp Amersfoort, sinds 1941 gebruikt als doorgangskamp.Vanuit kamp Amersfoort is Hendrik vervolgens op transport gesteld naar Neuengamme, een werkkamp voor politieke gevangenen. In het boek ‘ Vuile oorlog in Den Haag’, een boek van Harthoorn over het communisme in Den Haag tijdens de oorlog, staat volgens Edwin Vrielink van de Vriendenkring Neuengamme dat tussen juli en augustus 1942 transporten vanuit Neuengamme naar Dachau gingen. Van Welzen was toen al ziek en verzwakt.Op 1 augustus 1942 kwam Oom Hendrik in het werkkamp Dachau aan. In Dachau heeft hij ruim twee jaar gezeten.Hij werkte er in bij het kamp gelegen fabrieken en verdiende daarmee ook een soort ‘salaris’, een tegoed waarmee hij in de kantine dingen kon kopen.Oom Hendrik had een minor meer bevoorrechte positie in Dachau en kon daardoor, anders dan veel andere gevangenen, mogelijk af en toe aan extra eten komen.Op 13 december 1944 kwam hij vervolgens aan in Buchenwald, het meest slechte kamp dat hij op zijn lange weg door de kampen trof. Op 11 april 1945 werd hij daar door de Amerikanen bevrijd. - Met dank aan Edwin Vrielink en Edward Woertman voor hun aanvullende informatie!