5 november 2024
Nijs en Jansje, op de drempel van een Wereldoorlog
Nu de spanningen in de wereld dusdanig oplopen dat er openlijk gesproken wordt over een Derde Wereldoorlog,willen we kijken hoe onze ouders en grootouders Nijs en Jansje in 1939 op de drempel stonden van die andere Wereldoorlog:de TWeede.Hoe beleefden ze de dagen voor het uitbreken van die oorlog op 1 september 1939,dit jaar 85 jaar geleden?Nijs was in 1939 als elektrisch lasser werkzaam,Jansje werkte bij tandarts Van Dorp.De beiden hadden zich met Pinksteren dat jaar, eind mei 1939,verloofd.Jansje in 1990 over de situatie toen:'We gingen voor de oorlog wel eens kamperen met Guus Veen in Noordwijkerhout.We zijn voor de oorlog ook nog naar het VARA zomer feest geweest in Hilversum waar Joseph Schmidt optrad.Volgens mij gingen we met de tram.Er werden trams beschikbaar gesteld.We hebben ook lange fietstochten gemaakt.Ontelbare malen.Met mijn verloving in mei 1939 kreeg ik een borstel set van mijn opa Schaft, want oma Schaft leefde al niet meer.Van mijn andere grootouders kreeg ik een peper en zout stelletje.'Duitsland bezet in de augustusmaand van 1939 Tsjechoslowakije en concentreert troepen bij de grens met Polen.Er is dan druk diplomatiek overleg tussen Engeland,Frankrijk en Polen met Duitsland.Nederland kondigt op 28 augustus de mobilisatie af.Koningin Wilhelmina houdt die avond een radiotoespraak:'De toestand is ernstig.Niet in die zin dat alle hoop op een vreedzame oplossing tussen de betrokken mogendheden als vervlogen zal moeten worden beschouwd.Maar wel moet de toestand als ernstig worden beschouwd in die zin dat helaas ernstig rekening moet worden gehouden met de mogelijkheid dat een conflict zal uitbreken.'Op 3 september trekt Duitsland Polen binnen.Engeland en Frankrijk verklaren DUitsland daarop de oorlog.De TWeede Wereldoorlog is een feit.Jansje over de oorlog en oorlogsdreiging toen:' Mijn man hoefde niet in dienst, die is afgekeurd voor zijn ogen.Er kwam al snel distributie op gang.Ja, het ging geleidelijk aan, er ging van alles op de bon.We gingen in die tijd vaak fietsen met de familie Bijl en Sieval.Dat was ons vermaak'