Film- en video-archief Van den Bos bestaat bijna 50 jaar

Het film- en video-archief van de familie Van den Bos bestaat bijna 50 jaar. In 1962 werd de eerste filmopname van overgrootouders Van den Bos geregistreerd. Dat is volgend jaar precies 50 jaar geleden. In 1967 werd er gefilmd op de 25-jarige bruiloft van Denijs van den Bos(1918-1988) en Jansje van den Bos-Schaft (1919-2007). In 1971 begon Denijs (1918-1988) zelf met filmen. In 1971 werden zijn kleinkinderen met name gefilmd. Gefilmd werd er ook op de eerste verjaardag van Johannes Johnny van den Bos op 1 april 1972. John zat toen in zijn tafelstoel. In 1974 werd er opnieuw gefilmd op de verjaardag van Johnny: 1 april 1974. Grootouders Bavelaar werden toen ook vastgelegd. In 1976 werd grootmoeder Anna Bavelaar opnieuw opgenomen. Het zijn de enig bewaard gebleven filmopnamen van haar. In 1979 begon ik mijn geluidsarchief. In 1984 werd een uitgebreid video-interview vastgelegd met grootvader Johannes Bavelaar (1899-1984). In 1986 kwam overgrootmoeder Van den Bos (1899-1992) bij ons op bezoek en ze werd op video-opgenomen. In 1987 filmde ik grootvader Denijs van den Bos. Een uitgebreid interview met hem is er helaas niet. In 1990 interviewde ik wel zijn moeder Geertruida van den Bos-Nievaart. Vervolgens werd voor geluidsband in 1994 een uitgebreid interview met onze moeder Lena Dieuwertje van den Bos-Bavelaar vastgelegd. Ze sprak daarin uitvoerig over haar jeugdjaren. In 1993 werd voorts nog onze grootmoeder Jansje van den Bos opgenomen. In 1998 sprak onze vader voor geluidsband over zijn leven. In 2006 werd een laatste interview met opnieuw onze grootmoeder geregistreerd en tevens werd toen onze vader opnieuw opgenomen. In 2008 had ik een vraaggesprek met onze oudtante Rie Laman-Schaft voor geluidsband. Vorige week dinsdag was er dan een interview van ruim een uur met mijn broer Johannes Johnny van den Bos (1971) ter gelegenheid van zijn 40e verjaardag. 1962-2012- 50 jaar historische opnamen en interviews van de familie Van den Bos, een schat aan informatie en gegevens!

Interview Johannes Johnny van den Bos(40)

In een ietwat verlaat video-interview ter gelegenheid van zijn 40e verjaardag heeft Johannes Johnny van den Bos (1971)afgelopen dinsdagmiddag ruim een uur over zijn leven tot nu toe gesproken. Ter sprake kwamen de verhalen die hij had opgevangen van onze ouders over de jaren zestig, de jaren in de Van der Tasstraat, zijn lagere schooltijd, de middelbare school en de jaren zeventig. De herinneringen aan onze grootouders en de eighties met de muziek waarvoor hij zich destijds meer en meer ging interesseren. Vervolgens kwamen de jaren negentig ter sprake met zijn HTS-tijd, de vakanties in Amerika in 1990-1992 en 1996 en in Thailand in 1998. De jaren met onze ouders nog samen. In 2000 maakte Johannes Johnny kennis met Brigitte Vlieland (1968). In het bijzijn van Suus dinsdagmiddag sprak mijn broer uitvoerig over de geboorte van Suus (2003) en Tim(2005) en over hun schooltijd nu. In 2004 waren John en Brigitte op de Antillen. In 2008 en 2009 was John in Maleisie. Brigitte bracht in 2009 een bezoek aan Canada.

De ambachtsschool

Onze grootvader Denijs van den Bos (1918-1988) heeft aan het begin van de jaren dertig van de vorige eeuw op de ambachtsschool gezeten. Op 1 mei 1883 was de school geopend. Het initiatief tot het stichten van de Leidsche Ambachtsschool is uitgegaan van de werkbazenorganisatie 'Bouwkunst en Vriendschap'. In januari 1881 was uit haar leden een commissie benoemd om de statuten en het algemene plan te ontwerpen en om met steun van de burgerij praktische verwezenlijking mogelijk te maken. Zo lezen we in het boekje '100 jaar ambachtsschool' dat ik van mijn grootvader erfde. Op die school deed onze grootvader technische kennis op, de basis voor zijn latere loopbaan bij de PTT. Onze grootvader had een grote technische aanleg, iets wat later terugkomt bij zijn kleinzoon Johannes Johnny van den Bos die ingenieur is en eveneens technisch onderlegd is.

'Ergste is dat ik mijn kleinkinderen niet zie opgroeien'

Vandaag, 15 mei 2011, is het 66 jaar geleden dat onze vader Arie van den Bos(1945-2007) werd geboren. We staan vandaag stil bij zijn leven. Hoe zou hij de huidige ontwikkelingen in de samenleving hebben bekeken? Hoe zou hij de politieke situatie hebben beoordeeld? Onze vader was uiterst kritisch in dat opzicht. Hij stond duidelijk links van het midden. Hij kon wat dat betreft erg fel uit de hoek komen. Toch was hij in december 2007 tamelijk gelaten over zijn naderende einde en afscheid van ons. 'Het is erger voor jullie dan voor mij'-sprak hij meer dan eens. 'Ik stap er gewoon tussenuit.' Laconiek was hij daaronder. Al zal er veel in hem zijn omgegaan die laatste weken. Slapen deed hij slecht die laatste periode toen duidelijk was geworden dat hij ongeneeslijk ziek was.'Het ergste is dat ik mijn kleinkinderen niet zie opgroeien.' Daar was hij zeer beslist over. En dat zeggen we hem na. Dat is het ergste van het zo vroeg afscheid moeten nemen. Geen tijd van leven hebben om de generaties die na ons komen te zien opgroeien. Rust zacht, beste vader!

De jaren zestig-alles wordt anders

Andere tijden besteedt deze maand in een special aandacht aan de jaren '60. Bij de sixties denken we meestal aan provo, de flower power en de Maagdenhuisbezetting. Toch waren die jaren ook nog de jaren van het stoepje vegen en de kerkgang op zondag voor velen. Onze ouders waren geen hippies, al konden ze popmuziek wel waarderen. Mijn moeder luisterde in de tent in Katwijk destijds naar radio Veronica. Shocking Blue schalde door de tent in de zomer van 1969. Tot 1967 hadden we ingewoond bij grootouders Bavelaar in de Trompstraat. Vanaf 1967 woonden we in een klein huisje in de v/d Tasstraat waar inderdaad het straatje nog geveegd en geschrobd werd in die jaren.

Duitsland valt Nederland binnen:10 mei 1940

Vandaag is het 71 jaar geleden dat Duitsland Nederland binnenviel. 'Dat is oefenen', had onze grootmoeder Jansje van den Bos-Schaft, toen nog Jansje Schaft, gezegd. Ze werd 's nachts wakker van de vliegtuigen.'Een hele laag Messerschmitts', wist ze zich later te herinneren. In de nacht van donderdag 9 op vrijdag 10 mei 1940 viel als een donderslag bij een letterlijk heldere hemel het Duitse leger ons land binnen. Ook onze andere grootmoeder, Anna van den Eijkel, is mogelijk wakker geworden van de vliegtuigen. Zeker zullen ze die ochtend van de 10e mei 1940 het nieuws via de radio hebben vernomen. Daarbij kwam dat niet ver van Rijnsburg, in het nabijgelegen Valkenburg, al direct felle gevechten werden gevoerd. In de Petronella van Saksenstraat had men uit voorzorg zandzakken voor de voorgevel geplaatst.

De jaren tien-op de drempel van de moderne tijd

In de jaren tien van de vorige eeuw, nu 100 jaar geleden, stond Nederland aan de vooravond van de moderne tijd. Een nieuwe tijd brak baan. Andere tijden, het onvolprezen geschiedenisprogramma van de publieke omroep, besteedt op 15 mei a.s., op de geboortedag van onze vader, aandacht aan die jaren tien. Met stomme films en geluidsopnamen uit die jaren. Anders dan andere landen bleef Nederland neutraal tijdens de periode van de Eerste Wereldoorlog. Daarom bleef Nederland ook langer hangen in een sfeer van traditionalisme en conservatisme. Toch waren ook in Nederland eerste kenmerken van een modernere tijd te zien. Denk in de eerste plaats maar eens aan het veranderende straatbeeld in die tijd. Meer verkeer, meer auto's enz. Kijken dus naar de jaren tien, een special van Andere tijden. Het waren de jaren waarin onze grootouders Van den Bos werden geboren: grootvader Denijs van den Bos op 12 maart 1918, grootmoeder Jansje van den Bos-Schaft op 5 januari 1919. Later in het huidige decennium zal dat 100 jaar geleden zijn.

Bezoek aan landgoed De Olmenhorst

Gistermiddag, dinsdag 3 mei 2011, zijn Brigitte, mevrouw Vlieland, Suus, Tim en ik op landgoed De Olmenhorst geweest in Lisserbroek. Landgoed De Olmenhorst is een familiebedrijf dat al ruim 150 jaar bestaat. Op hun website is te lezen dat de gronden in 1854 werden gekocht, twee jaar na de drooglegging van het Haarlemmermeer, door Stephanus de Clercq (1826-1886). Stephanus was de betovergrootvader van de huidige eigenaar. Op de site van de Olmenhorst is een familiegeschiedenis te downloaden. Om twee uur ongeveer kwamen we gistermiddag aan op het landgoed. We zijn toen naar boomgaard III gelopen. Colette had voor 'de Bossies' een appelboom geadopteerd die in september appels levert voor de pluk. Suus had de boom als eerste gevonden. Daarna zijn we teruggelopen naar een terras waar Brigitte, mevrouw Vlieland en ik thee, koffie en appeltaart met slagroom nuttigden. Erg gezellig! Suus en Tim gingen ondertussen knutselen: een spiegel beschilderen. Nadat Brigitte en ik nog de landgoedwinkel hadden bezocht met biologische producten, gingen we na afgerekend te hebben rond half vijf weer met zijn allen op huis aan. Brigitte maakte nog wat foto's als herinnering aan ons leuke bezoek aan het landgoed. Tim ging nog even in een pipowagen zitten en ook kwamen we weer langs het insectenhotel, een item dat Tim wel kon waarderen. Rond vijf uur waren we weer in Leiden. Terzijde zij nog opgemerkt dat in het laatste gedeelte van de oorlog op de Olmenhorst het hoofdkwartier gevestigd was van de Binnenlandse Strijdkrachten, district Haarlemmermeer. Al met al was het een leuk uitstapje gistermiddag!! Dank Brigitte en mevrouw Vlieland hiervoor!!!

De bevrijding-mei 1945

In mei 1945 werd Nederland bevrijd. Op 15 mei 1945 werd onze vader Arie van den Bos (1945-2007) geboren, een beste vader die altijd klaarstond voor anderen en een hardwerkend man was. Hij werd dus geboren in de bevrijdingsmaand, nu 66 jaar geleden. Op 9 mei 1945 verscheen het volgende nieuwsbericht in de Nieuwe Leidsche Courant:'Europa is van den oorlog verlost. Duitschland heeft volledig gecapituleerd. Het verdrag der capitulatie werd in het hoofdkwartier van generaal Eisenhower geteekend, voor Duitschland door kol-gen. Jodl, de nieuwe chef-staf van het Duitsche leger. Churchill heeft gistermiddag, 3 uur, voor de radio het einde van den oorlog aangekondigd terwijl Koning George gisteravond een radiorede gehouden heeft. Grote hoeveelheden levensmiddelen aanwezig op de Duitsche depots, komen ter beschikking van geheel ons volk. Uit de mijnen worden kolen voor de keukens aangevoerd en er wordt binnenkort 2 millioen liter petroleum verstrekt voor kookdoeleinden.'

Jansje van den Bos-Schaft over de bezettingstijd

In de jaren'90 interviewde ik onze grootmoeder Jansje van den Bos-Schaft (1919-2007) onder meer over haar belevenissen ten tijde van de bezettingsjaren 1940-1945. Het was in die jaren dat ze haar grootvader Willem Frederik van Welzen verloor. Hij overleed in mei 1942. Ziek lag hij in het Diaconessenhuis aan de Witte Singel. Daar heeft Jansje hem nog kort voor zijn overlijden opgezocht. Zo sprak ze voor de videoband. Uit een krantenbericht is me duidelijk geworden dat onze grootouders op of rond 20 juli 1942 in ondertrouw zijn gegaan. Op 5 augustus 1942 stapten ze in het huwelijksbootje.'Het was mooi weer!', aldus onze grootmoeder.'Ik droeg een zijden jurk.' Na hun huwelijk trokken onze beide grootouders in in een woning aan de Zijloordkade in Leiderdorp, maar daar hebben ze maar een paar maanden gewoond. Ze hadden er een kolenkachel. Niet lang daarna kregen Jansje en Nijs van den Bos hun eerste kind.'s Nachts is Jansje op 9 februari 1943 naar het ziekenhuis gelopen. Het was spertijd dus werd ze aangehouden. Tot twee keer toe. Bij het slachthuis en op het Schuttersveld.'Ausweis!', werd haar bevolen. Dochter Trudy werd geboren. Kort voor de bevrijding was Jansje aanwezig op de begrafenis van een buurjongen die door de Duitsers was neergeschoten. Het was Gerrit Verlind die op de Haarlemmerstraat een zak aardappelen had willen meenemen. Dit verhaal heeft onze grootmoeder nog jaren na de oorlog verteld. Telkens ontroerde het haar. Zoveel terreur van de Duitsers, ze kon het niet bevatten en het maakte haar telkens boos en verdrietig.

Brigitte van den Bos-Vlieland 43 jaar!

Vandaag viert Brigitte van den Bos haar 43e verjaardag. Gedurende de afgelopen 11 jaar heb ik Brigitte leren kennen als een lieve en behulpzame schoonzus. We feliciteren haar van harte met haar verjaardag en wensen haar alle geluk, gezondheid en voorspoed voor de toekomst!!! Ook John, Silvana, Suus en Tim en de rest van de familie van harte gelukgewenst met dit heuglijke feit!!!

De jaren 1760

Over het leven van onze voorouders in de jaren 1760 weten we meer dan over hun leven in de jaren 1750. Toch kunnen we voor deze jaren evenmin over rijk stromend bronnenmateriaal beschikken In 1760 deed zich een crisis voor in de financiele wereld. De in 1700 geboren Jan van den Bos zou voor 1766 zijn overleden. Lena v/d Burg, de vrouw van de in 1700 geboren Jan, zou voor 1766 met Johannes Brouwer zijn hertrouwd. In maart 1766 traden de in 1744 geboren Jan en Adriaantje v/d Velden in het huwelijk. In juli 1767 ziet dochter Lena van den Bos het levenslicht. In 1770 wordt zoon Jan van den Bos geboren, schakel in onze stamboom en rechtstreekse voorvader van Suus en Tim.

De jaren 1750

Vandaag keren we terug naar de jaren 1750 en onze familie. Over hoe het onze voorouders in juist deze jaren is vergaan, is ons niet bijster veel overgeleverd. Over de leefomstandigheden en het leven van de familie Van den Bos in deze jaren weten we niet veel. Jan van den Bos vierde in september 1759 zijn 15e verjaardag en zijn vader Jan (geb. 1700)zou inmiddels zijn overleden. De aardappel wint na 1740/1750 terrein als volksvoedsel, juist omdat graan alsmaar duurder werd door met name een aantal misoogsten. Het ligt voor de hand aan te nemen dat ook voorouders Van den Bos meer en meer ertoe overgingen aardappels te eten in deze jaren.

Susanna Dieuwertje van den Bos 8 jaar

Vandaag, 8 april 2011, viert Susanna Dieuwertje van den Bos haar 8e verjaardag. Ze kwam ter wereld op 8 april 2003. We wensen Suus een heel fijne verjaardag, geluk en gezondheid voor de toekomst en voor haar nieuwe levensjaar!! Suus viert haar verjaardag vandaag in kleine huiselijke kring. Ze mag bepalen wat er gegeten wordt vandaag. Volgens vader John kiest ze voor pizza en patat. Wat zullen we smullen! Dag Suus, fijne dag!!!

Johannes Johnny van den Bos 40 jaar!

Vandaag, 1 april 2011, is een historische dag. Het is de dag waarop Johannes Johnny van den Bos zijn 40e verjaardag viert. Daarmee bereikt hij een mijlpaal in zijn leven. Een leven dat bestaat uit hoogte- en dieptepunten. Dieptepunten waren het afscheid van onze ouders op 27 november 1997(Lena Dieuwertje van den Bos-Bavelaar) en 21 december 2007(Arie van den Bos). Helaas beleven zij deze dag dan ook niet meer. Maar er zijn ook vele hoogtepunten in het leven van Johannes Johnny: het behalen van zijn ingenieurstitel, de mooie reizen door Europa, Amerika en Azie, de kennismaking en het huwelijk met Brigitte Vlieland, de geboorten van Suus en Tim en niet te vergeten het stichten van een eigen computerbedrijf en het betrekken van de mooie nieuwe eigen woning. We feliciteren John met zijn verjaardag, wensen hem alle geluk en gezondheid voor de toekomst en ook Brigitte en de rest van de familie van harte gefeliciteerd!!!

Tim Daniel Johannes van den Bos 6 jaar

Vandaag, 27 maart 20011, viert Tim Daniel Johannes van den Bos, jongste telg van onze familie, zijn alweer 6e verjaardag. Hij viert dat vandaag in kleine huiselijke kring. Later zal hij zijn verjaardag nog officieel groter vieren met de rest van de familie. We feliciteren onze Tim van harte met zijn verjaardag en wensen hem heel veel goeds en geluk voor de toekomst! Van harte gefeliciteerd Tim met je verjaardag! Dat je maar een grote jongen mag worden!

De jaren 1740

Vandaag staan we stil bij de jaren 1740. Hoe was het om in die jaren te leven voor onze voorouders? De zomer van 1740 was slecht te noemen. De prijzen stegen en er waren misoogsten, nog verergerd door de Oostenrijkse Successie-oorlog die in hetzelfde jaar begon. Deze oorlog duurde tot 1748. Ontevreden inwoners van Rotterdam plunderen in 1740 een grutterswinkel.Op 31 mei 1740 overleed Frederik Willem I van Pruisen. Hij wordt opgevolgd door zijn zoon Frederik II 'de Grote'. In 1742 beviel Lena van den Bos van een dochter Grietje. In 1744 werd Jan van den Bos geboren, onze voorvader. Hij werd op 6 september 1744 gedoopt. In 1748 waren de in 1739 geboren Adrianus en de in 1742 geboren Grietje al niet meer in leven. Op 23 maart 1743 ging Haendels 'Messiah' in Covent Garden in Londen in premiere. Op 4 mei 1747 wordt Willem IV door de Staten-Generaal benoemd tot opperbevelhebber van leger en vloot. Op 8 maart 1748 wordt de latere stadhouder Willem V geboren.

De jaren 1730

Hoe verliepen de jaren 1730? Het was de tijd van het tweede stadhouderloze tijdperk dat in 1702 begon na de dood van koning-stadhouder Willem III. De regentenaristocratie was geslotener dan ooit. Het was moeilijk om van buitenaf tot haar toe te treden. Jan van den Bos gaat op 17 november 1730 in ondertrouw met Susanna Teijn, naamgenoot van Suus. Broer Steven van den Bos is als getuige bij de ondertrouw aanwezig. Ze trekken in een woning aan de Looijerstraat. Er wordt opnieuw een aantal kinderen geboren: Judith, gedoopt op 29 mei 1731, Santje, gedoopt op 25 februari 1733 en Jan, gedoopt op 26 juni 1737. Susanna Teijn komt rond 1737/1738 te overlijden.

De jaren 1720

Vandaag keren we terug naar de jaren 1720; Hoe ervoeren onze voorouders die jaren, wat gebeurde er binnen onze familie? In 1720 was er een beurskrach. Er heerste speculatiekoorts. In april 1724 gaat onze voorvader Jan van den Bos in ondertrouw met Sara van der Starre. Jacobus van den Bos was toen al geboren uit het eerste huwelijk van Jan: hij werd gedoopt op 17 mei 1723. Op 2 februari 1725 werd een tweede Jacobus gedoopt. Vervolgens werd dochter Sara van den Bos gedoopt op 26 oktober 1727. Het is in diezelfde maand dat Rusland en China overeenstemming over grenscorrecties langs de rivier de Amoer bereiken. Op 8 februari 1725 sterft tsaar Peter de Grote van Rusland. Hij wordt opgevolgd door zijn vrouw Catharina de Grote. Op 15 april 1729 wordt de Matthaeus Passion van Bach voor het eerst uitgevoerd.

De jaren 1710

Wat gebeurde er met onze voorouders in de jaren 1710? Vandaag neem ik u mee terug naar die jaren. Gezien de vanaf 1713 veelvuldig optredende vee- en runderpest stegen de prijzen voor boter en kaas in de navolgende jaren. De belastingen en accijnzen zullen tamelijk hoog geweest zijn. Het is rond 1718/1719 dat de in 1700 geboren Jan van den Bos kennis maakte met een zekere Anna Thijsse. Jan moet toen al werkzaam zijn geweest als lakenwerker. Ze gaan inderdaad op 28 oktober 1719 in ondertrouw. Uit dit huwelijk wordt een zoon Jacobus van den Bos geboren, gedoopt op 17 mei 1723.