29 augustus 2007
Nogmaals de naoorlogse periode
Vandaag, 29 augustus 2007, is het 44 jaar geleden dat Arie van den Bos en Lena Dieuwertje Bavelaar in het huwelijk traden. Vandaag kijk ik weer terug naar het verleden en met name naar de jeugdjaren van onze beide ouders. Zoals in een eerdere bijdrage vermeld, verscheen begin jaren '70 het boek ''Tegels lichten" van H.J.A. Hofland- "Ware verhalen in het land van de voldongen feiten". Hofland schildert een beeld van het naoorlogse Nederland en benadrukt de restauratie van het bestel na 1945. Van 1945 tot 1950 speelde de Indonesische kwestie en moest een antwoord worden gevonden op het Aziatisch nationalisme. Daarbij wilde men eerst orde en gezag herstellen in "Ons Indie" om vervolgens te praten over zelfstandigheid. Het is deze zomer precies 60 jaar geleden dat de eerste politionele actie plaatsvond. Hofland stipuleert dat dankzij de koloniale affaires het bestel vaster in het zadel is gekomen. De pers werkte daaraan mee, was volgens Hofland een ''vazalpers". In 1956 kwam de 'Greet Hofmans-affaire' naar buiten en de Nederlandse dagbladpers omzeilde de waarheid. Ook de Koude oorlog heeft de positie van het bestel versterkt. Er was een duidelijke zwart-wit tegenstelling tussen de Verenigde Staten en de Sovjet-Unie. Discussie was onmogelijk. Daarnaast heeft ook de welvaart bijgedragen aan de restauratie van het bestel. Mensen verzoenden zich met de samenleving en de welvaart stemde de mensen tevreden. Er was echter een probleem dat rees en dat was het vraagstuk van de verdeling van de macht. Verzet rees pas in de jaren zestig en dit luidde het begin van het verval in van het bestel. Verzet rees eerst van rechts: de boerenpartij. Een malaisestemming heerste binnen de politiek en in 1958 kwam een einde aan de samenwerking tussen socialisten en confessionelen. Tot 1963 bleef het echter nog tamelijk rustig. Maar dan breekt de oppositie los, hetgeen ook blijkt uit televisieprogramma's als "Zo is het toevallig ook nog eens een keer", wegbereiders voor "provo". Dit proces resulteert onder meer in de rellen van 1966 in de hoofdstad. Er is dan sprake van grote ontreddering bij de autoriteiten en Nederland heeft dan te maken met niet veel minder dan een gezagscrisis. Nieuw-links komt op en ook D'66 wordt opgericht. Hofland beargumenteert dat zich vanaf 1945 (tot ca. 1970) twee revoluties hebben voltrokken:
1)Van een groot koloniaal rijk naar een kleine internationaal georienteerde natie
2) Culturele revolutie vanaf ca. 1955-1956 in de westerse wereld. Met name wat betreft de jeugdcultuur. De film 'Rock around the clock' werd in 1956 in Apeldoorn verboden. Veranderende opvattingen over taboes.
Een derde, in 1972 nog in gang zijnde revolutie was volgens Hofland die van de herverdeling van macht. Met name ook van macht binnen bedrijven.