14 december 2008
Het ontstaan van Leiden (vervolg)
De oorsprong van de stad
Talrijke theorieen zijn er in de loop der tijden in omloop gebracht over de oorsprong van de stad. Laten we deze theorieen eens bespreken en daarna bekijken welke we als het meest geloofwaardig kunnen beschouwen. In de eerste plaats is er een theorie die zegt dat de naam Leiden is afgeleid van het Germaanse woord 'Hlitha' voor helling. Oude schrijfwijzen voor Leiden uit de 9e eeuw zouden hierop kunnen wijzen:'Legihan' of 'Legtan.' Inderdaad is bekend dat de linker Rijnoever, waar we de kern van Leiden moeten zoeken een verhoogd gebied te zien gaf: een helling dus. Men neemt echter aan dat dit gebied kunstmatig is opgeworpen. Romeinen zouden hier aan het werk geweest zijn in verband met wegen-/dijkaanleg. Een andere theorie zegt dat de naam Leiden, vroeger geschreven als 'Leithen', niets anders betekent dan 'aan de wateren.' Deze wateren zouden dan de Rijn, Vliet en Mare zijn. Een nuance van deze theorie komt hier op neer: Leiden betekent: 'aan het water.' Met dat water wordt de 'Marne' of 'Maerne' bedoeld. Een wetering tussen het Leidsche meer en de Rijn: de huidige Mare. De oude theorie dat Leiden een Romeinse legerplaats zou zijn geweest, doet geen opgeld meer. Lugdunum Batavorum heeft ergens in de buurt van Katwijk gelegen, maar kan men zeker niet met Leiden identificeren. Vondsten hebben aangetoond dat Romeinen nabij Leiden zijn geweest, maar gezien het feit dat maar zeer weinig is gevonden dat op Romeinse bewoning duidt, moeten we vaststellen dat Leiden geen Romeinse nederzetting vormde.