De oorlogslotgevallen van Hendrik van Welzen (1893-1975)

Hendrik van Welzen (1893-1975), broer van groot- en overgrootmoeder Elizabeth Schaft- van Welzen (1894-1973), heeft gedurende de oorlog in meerdere concentratie- en werkkampen gezeten.Omdat ik meer over zijn verleden in de oorlog te weten wilde komen, heb ik onder meer contact gezocht met de ‘Vriendenkring Neuengamme’, een kamp in Duitsland waar hij ook heeft gezeten.Hendrik van Welzen, over een breed front destijds actief in de communistische beweging, werd op 22 juni 1941 door Lange (Sicherheitsdienst), Veefkind (Inlichtingendienst) en Van Duivenboden ( V- Mann) vanwege deelname aan De Vonkgroep gearresteerd. De Vonkgroep was een communistische verzetsgroep van de CPN in Den Haag, later De Waarheidgroep genoemd. van Welzen werd niet lang na zijn arrestatie in het Oranjehotel in Scheveningen, de Duitse gevangenis, binnengebracht.Later dat jaar 1941 moet hij in kamp Schoorl geïnterneerd zijn geweest.Volgens Ed, die mij zeer nuttige aanvullende informatie aan de hand deed, waarvoor ik hem bij deze nogmaals bedankt, werd kamp Schoorl al gauw te klein en werd het eind oktober 1941 gesloten.Oom Hendrik heft dit kamp mogelijk ook rond die tijd verlaten om te worden doorgevoerd naar kamp Amersfoort, sinds 1941 gebruikt als doorgangskamp.Vanuit kamp Amersfoort is Hendrik vervolgens op transport gesteld naar Neuengamme, een werkkamp voor politieke gevangenen. In het boek ‘ Vuile oorlog in Den Haag’, een boek van Harthoorn over het communisme in Den Haag tijdens de oorlog, staat volgens Edwin Vrielink van de Vriendenkring Neuengamme dat tussen juli en augustus 1942 transporten vanuit Neuengamme naar Dachau gingen. Van Welzen was toen al ziek en verzwakt.Op 1 augustus 1942 kwam Oom Hendrik in het werkkamp Dachau aan. In Dachau heeft hij ruim twee jaar gezeten.Hij werkte er in bij het kamp gelegen fabrieken en verdiende daarmee ook een soort ‘salaris’, een tegoed waarmee hij in de kantine dingen kon kopen.Oom Hendrik had een minor meer bevoorrechte positie in Dachau en kon daardoor, anders dan veel andere gevangenen, mogelijk af en toe aan extra eten komen.Op 13 december 1944 kwam hij vervolgens aan in Buchenwald, het meest slechte kamp dat hij op zijn lange weg door de kampen trof. Op 11 april 1945 werd hij daar door de Amerikanen bevrijd. - Met dank aan Edwin Vrielink en Edward Woertman voor hun aanvullende informatie!

Nieuw licht in de kwestie Dirk Jacobus den Os

Sinds gisteren is meer duidelijk geworden over de lotgevallen tijdens de oorlog van onze oudoom Dirk Jacobus den Os (1881-1945), broer van onze overgrootmoeder Lena Bavelaar- den Os(1876-1952).NIOD- medewerker René van Heijningen wist mij te melden dat Dirk Jacobus half mei 1944 is gearresteerd.Op 16 mei is hij de gevangenis van Scheveningen (Het ‘Oranjehotel’)binnengebracht.Mogelijk is hij vervolgens op 7 juni 1944 naar kamp Vught overgebracht omdat toen het ‘Oranjehotel’ in verband met D-Day door de bezetter is ontruimd.In kamp Vught bleef hij tot 5 of 6 september 1944, toen ook dat kamp ivm ‘Dolle Dinsdag’ door de Duitsers is geëvacueerd.Vanuit kamp Vught is Den Os op transport gesteld naar Sachsenhausen.In Sachsenhausen heeft hij van september 1944 tot februari 1945 gezeten om in Bergen- Belsen te eindigen.Daar is hij in februari 1945 gestorven, of beter gezegd vermoord. Een andere oudoom Canons, Hendrik van Welzen (1893-1975), broer van overgrootmoeder Elizabeth Schaft- van Welzen (1894-1973) heeft vanwege zijn communistische overtuiging ook in concentratiekampen gezeten.Zo zou hij op 1 augustus 1942 met een transport in Dachau zijn aangekomen om op 12 december 1944 te worden doorgevoerd naar Buchenwald.Ook zouhij nog in Neuengamme hebben gezeten.Oom Hendrik overleefde de kampen echter wel.Hij overleed in 1975.

Fer 75

Aanstaande Zaterdag, 20 juni 2020, wordt oom, oudoom, zwager en echtgenoot Frank Maaskant 75 jaar.We feliciteren hem van harte met het bereiken van deze mijlpaal en wensen hem nog vele jaren in goede gezondheid.Ook Betty en de rest van de familie feliciteren wij.Van harte proficiat, Fer, maak er een mooie dag van!

Colette jarig

Maandag 15 juni 2020 is Colette jarig.Ze wordt dan 50 jaar.We feliciteren Colette en wensen haar een lang en gelukkig leven met gezondheid.Ook Herman en de rest van de familie wensen we geluk met het bereiken van deze mijlpaal.Fijne dag maandag, Colette, maak er iets moois van!

De trouwdag van Geertruida en Denijs

Op 24 oktober 1917 zijn Denijs van den Bos(1896-1966) en Geertruida Nievaart (1899-1992) met elkaar getrouwd.De kerkelijke inzegening van het huwelijk vond die dag in de Hooglandse kerk plaats door dominee Riemens.De bruid droeg een blauw mantelpakjes en de bruidegom, die bij de Landstorm diende in die tijd, huwde in militair uniform.De Bijbelse trouwfeest, uitgesproken door dominee Riemens luidde: Wees blij in de hoop, geduldig in de verdrukking, volhardend inzet gebed.(Romeinen 12:12)In 1990 sprak Geertruida Nievaart onder meer als volgt over haar trouwdag:’Er was haastniets te koop, want het was mobilisatie,maar ik had een tante die een kennis had die bakker was aan de Hogewoerd en die heeft ervoor gezorgd dat we gebakjes kregen.We moesten natuurlijk ook extra betalen.Ze hebben toch nog een gebakje gekregen.Maar er waren geen broodjes of iets hartigs.Dat was er niet.Maar mijn moeder had tarwe en ja, wat ze er allemaal in heeft gedaan weet ik niet,maar ze had een 5 pondsblik opgemaakt en dat werd op het hoekje bij bakkerij Spruyt voor 4 centen gebakken.Ze had niets gezegd.Het was twaalf uur en ze hadden een borreltje op en toen kwam zij met dat brood.Nou, het was een feest! Want ze waren allemaal echt flauw en hongerig.Het was echt een feest.Mijn zwager, hij is al jaren dood, heeft het er vaak over gehad.Hij zei: ‘Kind, dat was een tractatie toen je moeder met dat brood kwam.En ze had tegen mij niets gezegd.’

Trudy over de bevrijding in mei 1945

Enkele jaren geleden schreef Trudy een verhaal over haar jeugd.Aan dat verhaal ontleen ik de volgende passage: Trudy:’ Ik herinner me het bevrijdingsfeest dat gevierd werd in de buurt van oma Schaft.Het feest was op het kruispunt van de Koningsstraat/Frederikstraat/ Molenstraat.Het liep uit op het Zwarte Pad.Er waren allemaal mensen aan het zingen en dansen.Iedereen was blij en bijna iedereen had een rood-wit-blauw vlaggetje.Ik wilde ook zo’n papieren vlaggetje hebben en dat ben ik ook gaan zoeken en ja hoor, daar lag een half gescheurd vlaggetje.Ik vond het heel belangrijk en leuk om het te hebben.’

Colette en Fer bereiken mijlpaal

Deze maand juni bereiken zowel Colette als Fer een mijlpaal.Ziet Colette op 15 juni Sarah,ze wordt namelijk 50 jaar, Fer bereikt op 20 juni de leeftijd van 75 jaar.Zo schelen Colette en Fer bijna precies 25 jaar in leeftijd.We feliciteren de beide jarigen nu al en wensen hun een lang en gelukkig leven! Geluk en gezondheid voor de toekomst! Ook de rest van de familie alvast van harte proficiat en een fijne en mooie tweede pinksterdag!

De winter van 1928/1929

De winter van 1928/1929 was een strenge winter.In januari 1929 was het al ijzig koud, maar in februari begon het hier te lande op de Noordpool te lijken.Op 12 februari 1929 brandde het Leidse stadhuis tot de grond toe af en op 14 februari vroor het maar liefst 19 graden.Er stond een ijzige wind, de rivieren vroren dicht en het Leger des Heils in Haarlem deelde gratis warme koffie uit aan de daklozen daar.Er kwam zelfs straatverwarming.Geertruida van den Bos-Nievaart over die winter en de stadhuisbrand in maart 1990:’ Jacques was pas geboren.Ik heb de stadhuisbrand zelf niet gezien.Ik kon toen niet weg.Maar mijn buurman was brugwachter en die had nachtdienst gehad en die tikte tegen de muur:’Het stadhuis staat in brand.Gaan jullie eens kijken!Toen werkte mijn schoonmoeder nog bij Dros.Ik had de kinderen van boven binnen bij de kachel.Ze hebben op de grond gelegen,zo’n strenge winter was het.Ze hadden gezegd: de kinderen vriezen dood boven.’

Betty en Fer 44 jaar getrouwd!

Op 20 mei is het precies 44 jaar geleden dat Betty en Fer elkaar het ja-woord gaven.Er zijn de afgelopen weken door Betty foto,s beschikbaar gesteld van die bewuste 20e mei 1976.Kleurige, bonte foto,s van een kleurrijke trouwdag.Wat waren we nog jong en wat is de tijd sindsdien omgevlogen! De toekomst lag nog open en de wereldproblemen leken toen nog overzichtelijk.Later stapelden zich die pas echt op.Betty en Fer, van harte gelukgewenst met jullie trouwdag en lang leve het bruidspaar!

Arie van den Bos 75

Morgen, vrijdag 15 mei 2020, is het precies 75 jaar geleden dat onze vader, broer, opa, zwager en oom Arie van den Bos ter wereld kwam.Dat gebeurde op 15 mei 1945, 10 dagen na de bevrijding van ons land.Aad mocht deze 15e mei 2020 helaas niet meer beleven.Hij overleed op slechts 62-jarige leeftijd op 21 december 2007, nu alweer bijna 13 jaar geleden.We beaten goede herinneringen aan onze zo dierbare vader.Het is diep triest dat hem slechts een zo,n kort leven beschoren was.Maar we houden zijn herinnering levend, met mooie verhalen over zijn leven, schrijvend en pratend over zijn nalatenschap.Hij heeft niet voor niets geleefd- hij heeft een steen verlegd in een rivier op aarde, zoals ook de tekst luidde van het lied dat tijdens de crematieplechtigheid in december 2007 voor hem werd gespeeld.

De Duitse invasie:10 mei 1940

Morgen, 10 mei 2020, is het precies 80 jaar geleden dat het Duitse leger Nederland binnenviel.Er heerste in de dagen voor de Duitse inval in regeringskringen, maar ook daarbuiten een wensdenken dat de Duitsers de neutraliteit van Nederland ook dit keer zouden respecteren.De invasie kwam toch nog onverwacht.Majoor Bert Sas, de Nederlandse militair attaché in Berlijn had al een paar keer gemeld dat een Duitse inval ophanden was.Maar die was telkens afgelast.In de dagen voor de 10e mei probeerde hij de Nederlandse regering olv Jhr. De Geer alsnog te alarmeren, maar tevergeefs.Zijn noodkreet werd in de wind geslagen.Ook grootmoeder en moeder Jansje Schaft, toen nog niet getrouwd, maar wel verkering hebbend met Denijs van den Bos, was zich het naderende onheil nog niet ten volle bewust.Ze was op de avond van de 9e mei 1940 nog wezen dansen met haar verloofde.’ Dat is oefenen’, riep ze nog uit in de vroege ochtend van de 10e mei toen ze vliegtuiggeronk meende te horen.Vanaf 3 uur die nacht overschreden Duitse troepen de Nederlandse grens.Haar latere schoonmoeder, Geertruida van den Bos- Nievaart, de moeder van haar verloofde, was pas uit het ziekenhuis ontslagen na een operatie.Zij lag beneden in het pand aan de Leidse Ringkade, in een eenpersoonsbed in de nacht van de 9e op de 10e mei 1940.Ze vertelde daar in maart 1990 over:’ Opa sliep boven met de kinderen.En toen kwam hij naar beneden vliegen, want ik hoorde wel iets, maar ik dacht steeds dat het onweerde.Dat waren die kogels, zelfs op mijn plaats.En toen kwam mijn man naar beneden vliegen : We zitten in de oorlog, we zitten in de oorlog.’

Dirk Jacobus den Os (26 september 1881-februari 1945

Dirk Jacobus den Os was de broer van mijn overgrootmoeder Lena den Os (1876-1952), zoon van Johannes den Os en Neeltje de la Rie. Hij was de oom van onze grootvader Johannes Bavelaar (1899-1984).Dirk had jarenlang een pension in Leiden.Ook tijdens de bezettingstijd.Mijn belangstelling voor hem werd gewekt door het feit dat ik er bij toeval achterkwam dat hij in februari 1945 in Bergen-Belsen is omgekomen.Hij zou wellicht in de loop van 1944 door de bezetter zijn gearresteerd vanwege het feit dat hij joodse mensen in zijn pension had laten onderduiken.Mogelijk is ook hij verraden .Maar wanneer is hij gearresteerd? Wanneer kwam hij in Bergen-Belsen aan, heeft hij niet eerst ook in Westerbork, het doorgangskamp gezeten? Vragen die mij bezighouden.In Bergen-Belsen zijn tijdens de oorlog 70.000 mensen omgekomen: Joodse mensen, politieke gevangenen en zij die hulp boden aan Joodse mensen bijvoorbeeld.Vanuit Westerbork waar Dirk mogelijk ook nog heeft gezeten vertrokken tussen de zomer van 1942 en de zomer van 1944 85 treinen naar het oosten.Ik neem aan dat Dirk in de loop van 1944 in Bergen Belsen is aangekomen.Anne en Margot Frank zaten vanaf oktober 1944 ook in dat kamp.Het stond bekend om de tyfusepidemieen die er uitbraken.Denkbaar is dat Dirk ook tyfus heeft gehad en in de ziekenbarak is overleden.Verdr kwam hongrziekte veel voor.In het kamp kreeg men gemiddeld per dag voedsel met een verbrandingswaarde van slechts 500-600 calorieën.Het Rode Kruis stelt in een bericht dat Dirk tussen 4 februari en 28 februari 1945 in Bergen Belsen is omgekomen.Anne en Margot Frank stierven er in maart 1945.

De bevrijding in 1945

Op 29 april 1945 ging Operatie Manna van start.Britse Lancasters en Mosquito,s gooiden voedsel uit boven Leiden, Den Haag en Rotterdam.Op 1 mei voegden zich Amerikaanse B-17’s bij de missie (Operatie Chowhound) Vanaf 2 mei werd ook voedsel boven Schiphol, Haarlem, Alkmaar, Het Gooi en bij Utrecht uitgegooid.Op 5 mei 1945 was heel Nederland bevrijd.De bevolking was dolblij en vierde feest.Zo ook onze moeder en grootmoeder Jansje van den Bos- Schaft.Jaren later zei ze in een terugblik:’En toen de bevrijding aankwam zijn we wel het huis uitgelopen.Toen waren we net gek, zo blij waren we.Dat die vliegtuigen overkwamen en die gooiden voedsel uit.Toen zijn we met zijn allen,met een heel zooitje, de hele troep, toen gingen we - ik was in de Bronckhorststraat, met een heleboel buren, toen gingen we als een gek, toen liepen we naar het Zwarte Pad.Toen gingen we als een zot staan zwaaien naar die vliegtuigen.’

Rafael (1483-1520)

Het is dit jaar precies 500 jaar geleden dat de Italiaanse Renaissance-kunstenaar Rafaël overleed.Hij stierf op 6 april 1520.Hij was een tijdgenoot van Michelangelo en Leonardo da Vinci.Da Vinci overleed een jaar eerder in 1519.Tijdgenoten van Rafaël noemden het de ‘God van de kunst’. Tot in de 19e eeuw gold hij als de grootste, de geniaalste en de beste schilder sinds de wedergeboorte van de schone kunsten.Daarna kwam er meer en meer belangstelling en bewondering voor Leonardo da Vinci,Titiaan en Michelangelo.Rafael stierf op 37-jarige leeftijd als rijk man.

De waanzinnige 14e eeuw

Ooit schreef de beroemde Amerikaanse historica Barbara Tuchman een boek over de 14e eeuw.Het boek was getiteld: De waanzinnige 14e eeuw.Daarin beschrijft ze hoe Europa in die eeuw tot vier keer getroffen werd door een pestepidemie- de Zwarte Dood.Bijna een derde van de bevolking tussen India en IJsland komt daarbij om, zo staat op de achterflap.Verder valt de Honderdjarige Oorlog tussen Engeland en Frankrijk in deze periode.Er zijn roversbenden die de boerenbevolking terroriseren.Het pausdom verkeert in een diepe crisis.Maar er is ook culturele opbloei.Boccaccio, Petrarca en Chaucer leggen de grondslag voor een grote literaire traditie.

Brigitte 52

Morgen, 21 april 2020, viert Brigitte haar verjaardag.We feliciteren haar en wensen haar veel geluk en gezondheid voor de toekomst.Ook Suus, Tim en Silvana, haar kinderen wensen we geluk met de verjaardag van hun moeder.Ook de rest van de familie van harte proficiat! Fijne dag morgen, Brigitte en alle goeds gewenst!

Tijdindeling

De geschiedenis vanaf het begin van onze jaartelling, de geboorte van Christus, bestaat uit drie perioden: de Oudheid tot pakweg het jaar 500, met de ondergang van het Westromeinse rijk in 476, de Middeleeuwen van 500 tot 1500, met de Vroege Middeleeuwen van 500 tot 1100, de Hoge Middeleeuwen van 1100 tot 1300 en de Late Middeleeuwen van 1300 tot 1500.En dan de Nieuwe Tijd van 1500 tot heden.Uit de Nieuwe Tijd, die begint met de Ontdekking van Amerika in 1492 of de Reformatie door Luther in 1517 beschikken we ook over gegevens over onze familiegeschiedenis.De oudste vermelding van een Bourdeauduis stamt uit het jaar 1449.Het gaat dan om een Jehenne Bourdeauduis.

Fijn paasweekend!

Graag maak ik van de gelegenheid gebruik iedereen een fijn en vrolijk paasweekend te wensen.Het wordt mooi weer.Houd afstand en blijf op elkaar letten.Blijf gezond en maak er wat van.Vrolijk Pasen!

De coronacrisis

De gigantische economische crisis in de wereld van dit moment vindt zijn oorzaak in de enorme schuldenberg die de afgelopen jaren is opgebouwd.De pandemie is slechts de aanleiding van de crisis.De hoeveelheid geld houdt al jaren geen gelijke tred met de economische ontwikkeling.Zo ontstaan bubbels die nu geklapt zijn.Ons wacht een economische winter die volgens sommige economen wel eens groter kan zijn dan de jaren van de Great Depression na 1929.Met name de VS zullen zwaar getroffen zijn.Daar kan de werkloosheid tot wel 30% oplopen.Vorige week vroegen al meer dan 3 miljoen Amerikanen een we-uitkering aan, afgelopen week nog eens meer dan 6 miljoen.Klaas Knot, directeur van DNB vindt het nog te vroeg om over de werkelijke economische schade uitspraken te doen, maar gevreesd wordt dat die groter zal zijn dan na 2008.

Suus 17

Op 8 april viert onze Suus haar 17e verjaardag.We feliciteren Suus met dit heuglijke feit en wensen haar alle goeds voor de toekomst.Ook de rest van de familie van harte gefeliciteerd! Fijne dag Suus en veel geluk en gezondheid in je nieuwe levensjaar!