De jaren 1900-1960

Sprak ik u de vorige keer over de geschiedkundige ontwikkeling van de afgelopen 50 jaar, vandaag wil ik het met u hebben over de jaren 1900-1960. In 1899 werd grootvader Johannes Bavelaar geboren. Dat was in de tijd van de Belle epoque. De Belle epoque was de periode tussen 1890 en 1914. Ook onze grootmoeder Anna van den Eijkel werd in die tijd geboren:1909. Daarna volgde de tijd van de Eerste Wereldoorlog. Nederland kreeg te maken met distributie en schaarste. In 1917 kwam het tot hongeroproer in veel steden. In 1918 en 1919 werden de ouders van onze vader geboren. Denijs van den Bos en Jansje Schaft. Daarna volgden de ROaring twenties. Het was de tijd van de opkomende radio en massacommunicatie deed zijn intrede. Nederland was verzuild. De Nederlandse overheid deed er sinds 1923 alles aan de begroting sluitend te maken en de positie van de gulden te verdedigen. Maar toen braken vanaf 1929 pas echt zware tijden aan. De jaren 30, jaren van economische en sociale nood, de jaren van de Depressie.Colijn werd in 1933 opnieuw premier. Hij bleef dat tot 1939. Op 10 mei 1940 kwam aan de periode van het interbellum een einde. Nederland beleefde vijf lange, bange jaren van bezetting. In die bezettingstijd traden onze vier grootouders in het huwelijk. Jansje en Nijs in 1942, Anna en Jan in 1944. Onze ouders werden in 1944 en 1945 geboren. Er was nog grote armoede na de bevrijding. Daarna begon de welvaart weer toe te nemen. De wederopbouw werd in de jaren 1950 ter hand genomen.

De tijdgeest

Volgend jaar hoop ik mijn 50 e verjaardag te vieren. Een halve eeuw is dan verstreken en vijf decennia liggen dan achter me. Hoe zagen die jaren eruit? In de jaren 60,de Sixtijns, beleefden we de jaren van de flowerpower power. De bomen leken toen nog tot in de hemel te groeien. Mensen koesterden toen nog idealen. In de jaren 70 kregen we met de grenzen aan de groei te maken. We kregen te maken met twee oliecrises en de milieuvervuiling nam toe. Na de kabinetten van Den Uyl en Van Agt trad in 1982 Lubbers aan. Nieuwe zakelijkheid deed zijn intrede en nononsense was het devies. Na de economische crisis van begin jaren 80 begon de welvaart na 1984 weer toe te nemen. De Berlijnse Muur viel in november 1989 en vanaf 1994 kregen we te maken met de paarse kabinetten. Het ging economisch uitzonderlijk goed. Maar toen braken de jaren 2000 aan. De Twintig Towers werden in september 2001 getroffen door een terroristische aanslag. Sindsdien is Nederland op drift. Politieke instabiliteit was het gevolg. Nederland kreeg te maken met de Fortuyn revolte van 2002.Mensen voelden zich soms niet meer thuis in eigen land en populistische partijen kregen steeds meer stemmen. De burger heette boos te zijn. Sinds 2008 is daar de financiële crisis bij gekomen. De eurocrisis eist nu alle aandacht op. De werkloosheid nam toe. Nederland gaat een onzekere toekomst tegemoet.

Het grote verhaal

Mensen hebben behoefte aan verhalen.Het schrijven aan het verhaal van onze familie heeft mij in ieder geval erg geholpen. In de huidige samenleving ontbreekt het grote verhaal. Dan breekt nihilisme,cynisme en leegte vrij baan. Door het verhaal van je leven te schrijven, je zwakke en sterke punten onder ogen te komen, kun je zaken weer in perspectief plaatsen. Dit geeft richting aan je leven en wapent je voor de toekomst. De huidige samenleving lijkt geen ankers meer te bezitten, mensen zijn losgeslagen en ontheemd. Pim Fortuyn sprak wat dit betreft van een verweesde samenleving. Er is leegte in de samenleving, er is verval van het politieke leven. De maatschappij is geïndividualiseerd en ontzuild en er is sprake van toenemend cynisme. De gemeenschapszin is zoek en in een dergelijk klimaat floreren corruptie en misbruik. De moraal is zoek en voor een moraal is opnieuw een groot verhaal nodig.

Kiezen in crisistijd

Andere tijden besteedt à.s. Zondag aandacht aan de verkiezingen van 1933. Er waren toen spanningen in Europa, er was een economische crisis en de NSB kwam op. Zijn er parallellen met de huidige crisis? Kijken à.s. Zondag naar Andere Tijden, de eerste uitzending in het nieuwe seizoen.

Neil Armstrong overleden

Astronaut Neil Armstrong, de eerste mens op de maan, is overleden. Hij werd 82 jaar. In juli 1969 landde hij op de maan. Hij sprak toen de historische woorden:'One small step for man, à giant leap for mankind'. In juli 1969 zaten wij op de camping in Katwijk. Ik geloof dat Pa in de campingkantine naar de maanlanding heeft gekeken.

Op naar de verkiezingen

Nederland is op weg naar de verkiezingen. In september is het zover. Gisteren was een eerste lijsttrekkersdebat op televisie. Hoe zal het dit jaar gaan? Wat zal de uitslag worden. Zelf ben ik er nog niet uit. Het aantal zwevende kiezers lijkt telkens groter te worden. Bij dit soort evenementen denk ik altijd sterk terug aan onze vader die de politiek steeds op de voet volgde. Stemt me best een beetje weemoedig.

De eerste Wereldoorlog, 1914

Op 28 juni 1914 werd de Oostenrijkse troonopvolger, aartshertog Frans Ferdinand door Servische nationalisten vermoord. Op 5 juli 1914 verzekerde Duitsland Oostenrijk dat het kon rekenen op de steun van Duitsland indien een strafexpeditie tegen Servië een conflict met Rusland tot gevolg zou hebben. Op 23 juli stuurde Oostenrijk Servië een ultimatum. Op 28 juli verklaarde Oostenrijk Servië de oorlog en op 29 juli werd Belgrado gebombardeerd. Rusland militariseerde nog dezelfde dag langs de Oostenrijkse grens.

De jaren 1840

Vandaag gaan we weer terug in de tijd. We gaan naar de jaren 40 van de 19e eeuw. Dat decennium begon met de inhuldiging van koning Willem II op 28 november 1840. Willem II had die nacht slecht geslapen. Het was ijzig koud die dag. De in 1814 geboren Jan van den Bos (1814-1867) was 26 jaar toen koning Willem II werd ingehuldigd. Jan had een ovaal aangezicht, een rond voorhoofd, blauwe ogen , een ronde kin en bruin haar. Jan had al een dochter Maria, in mei 1839 geboren. Er zouden in de loop van de jaren 1840 meer kinderen volgen.

De jaren 20

De twintiger jaren waren over het algemeen voorspoedige jaren. In Duitsland werden het gouden jaren genoemd, al gold dit met name voor de periode 1924-1929. Er werd gefeest, de moraal werd losser en Berlijn was een levendige metropool in deze tijd. Gustav Stresemann, de Duitse minister van buitenlandse zaken zorgde voor meer ontspannen verhoudingen in de internationale politiek. Onze grootvader Denijs van den Bos, op 12 maart 1918 geboren, werd in 1923 5 jaar oud en op 12 maart 1928 10 jaar. Hij zat toen op de lagere school. De radio kwam op als fenomeen in deze jaren. De massacommunicatie deed zijn intrede. Ook het bioscoopbezoek nam toe.

Grootouders Van den Bos 70 jaar geleden gehuwd

Morgen is het 70 jaar geleden dat grootouders Van den Bos in het huwelijk traden. Dat gebeurde op 5 augustus 1942. Het is morgen ook 50 jaar geleden dat Marilyn Monroe overleed. Historische dag dus morgen. Grootouders Van den Bos huwden op die 5e augustus 1942 al vroeg in de morgen. later op de dag woonden ze een voorstelling bij van een conferencier. Dat alles dus 70 jaar geleden.

Slenaken kampt met overstromingen

Het Zuid-Limburgse dorp Slenaken heeft te maken gehad met overstromingen. Belangrijke dorpsstraten stonden blank nadat het riviertje De Gulp buiten zijn oevers was getreden. In 1975 vierden we onze vakantie in Slenaken. We bezochten toen ook Maastricht, het drielandenpunt en Spa in België.

Tom Erich en mr Acker Bilk

Onze moeder Leny sprak veel over muziek. Soms noemde ze dan ook de namen van Tom Erich en mr Ackermans Bilk. Tom Erich was in de jaren 50 een beroemd Nederlands pianist. Ik heb de muziek zojuist op YouTube beluisterd. Het ontroerde me. Even moest ik weer aan onze lieve moeder denken. Wat jammer dat ze er niet meer is.

Europa slaapwandelt richting catastrofe

Europa slaapwandelt richting een catastrofe. Dat zegt een vooraanstaande denktank. Als de sterke Europese landen niet meer schuld op zich nemen, staat Europa een catastrofe te wachten die zijn weerga niet kent. Dat las ik vandaag in het nieuws. Wordt vervolgd. Zorgelijke tijden.

Nederland valt aan

vanavond is op Nederland 2 om 20.50 uur het programma Nederland valt aan te zien, over de eerste politionele actie die vandaag precies 65 jaar geleden begon. Maartje van Weegen presenteert het historische nieuwsprogramma en veel vermaarde oud-verslaggevers werken er aan mee. Kijken dus vanavond naar Nederland 2.

Programma Hollandse zaken over Indië

Het programma Hollandse zaken gaat vanavond over de excessen in Indië gedurende de jaren 1945-1949. Door twee opgedoken foto's is deze zaak weer volop in het nieuws. Hueting, de man die in 1969 in het programma Achter het Nieuws de excessen naar buiten bracht, is vanavond ook in het programma te zien en te horen. Kijken dus vanavond naar het discussieprogramma.

Silvana schenkt leven aan gezonde dochter Yela

Gisteravond heeft Silvana het leven geschonken aan een gezonde dochter. Yela is rond half elf gisteravond geboren. De bevalling was zwaar maar is goed verlopen. Suus en Tim zijn nu oom en tante geworden. we feliciteren Silvana en Simon met hun ouderschap. Ook Brigitte gefeliciteerd evenals de rest van de familie!

Foto's standrechtelijke executie Indië opgedoken

Er zijn foto's van een standrechtelijke executie in Nederlands-Indië opgedoken. De foto's zijn genomen door een inmiddels overleden voormalig soldaat in Indië. Hij was er voor zijn nummer tijdens de politionele acties in 1947 en 1948.De discussie over de excessen laait weer op in Nederland nu de eerste foto's van excessen zijn opgedoken. Wordt vervolgd.

De financiële crises

De huidige financiële crisis staat niet op zichzelf. Ook in het verleden deden zich financieel-economische crises voor. In 1816,1825,1836,1847,1857,1866,1873,1890,1907,1921,1929 en 1937 waren er financiële crises. Een aantal van die crises mondden uit in economische depressies. Zo was er vanaf 1873 tot 1896 een grote depressie. Maar de periode van 1929 tot 1939 was toch wel uniek te noemen. In de jaren 1840 was er ook een depressie in Europa.

Het jaar 1914

Paul Krugman vindt dat de Europese leiders de lessen van 1914 niet mogen vergeten. Publicist Angell kwam in 1910 met zijn boek The great Illusion. Hij stipuleerde daarin dat oorlog achterhaald was. We eten allemaal wat er 4 jaar later gebeurde. De eerste Wereldoorlog was een feit. Het vooruitzicht op een catastrofe is geen garantie dat landen er alles aan doen die af te wenden, aldus Krugman, Nobelprijswinnaar economie in 2008.

Het jaar 1931

De huidige crisis heeft schrikbarende gelijkenissen met de crisis van de jaren 30. Dat is ook de mening van vooraanstaande wetenschappers als Roubini, Krugman en Ferguson. Het huidige jaar 2012 vertoont zelfs zeer veel gelijkenis met de gebeurtenissen uit 1931 toen de Oostenrijkse bank Creditanatalt omviel en een bankencrisis het gevolg was. Dat bracht uiteindelijk de nazi's in Duitsland aan de macht. In mei 1931 slaagde Creditanstalt er niet in de verliezen te dekken. Een lening van de Bank of England voorkwam de totale ineenstorting van het Oostenrijkse bankenstelsel maar toen was er al een politieke crisis in Oostenrijk ontstaan. Het totale Middeneuropese stelsel van financiering werd inmiddels in twijfel getrokken. Ook Duitsland raakte er nu in betrokken.