Liefde voor het oranjehuis

Op 27 april is het koningsdag. Koning Willem-Alexander viert dan zijn vijftigste verjaardag. In 2013 zagen Suus en Tim Koningin Máxima en kroonprinses Amalia op het hockeyveld. Maar al eerder was er sprake van oranjekoorts en de familie Van den Bos. Geertruida Nievaart was ruim zes jaar toen ze ernstig ziek werd. De dokter zei dat er niets meer aan te doen was en dat ze dood zou gaan. Dertien weken heeft Geertruida in het ziekenhuis gelegen en zeven weken in de barakken van het ziekenhuis aan de Binnenvestgracht. Ze moest aansterken met water en melk. In 1909 moet het geweest zijn dat de zuster tot Geertruida zei -ze was inmiddels uit het ziekenhuis ontslagen -:' Als er nou een prinsje of prinsesje geboren wordt krijg je beschuit met oranje muisjes. Dan mag je naar het ziekenhuis komen' En zo geschiedde. Geertruida ging naar het ziekenhuis bij de geboorte van Juliana in april 1909. En ze kreeg niet een, maar zelfs twee beschuiten met oranje muisjes. Een traktatie voor die tijd.

Immigranten

De familie Bourdonduick was een familie van immigranten in het Leiden van de 17e eeuw. Ze kwamen halverwege de 17 e eeuw in Leiden aan en hadden toen nog een Franse naam. Leiden bood werk in de textielindustrie en ook godsdienstvrijheid. Hier was al vrij vroeg een Waalse kerk. De oudste doop-, trouw- en begraafboeken van de Waalse kerk in Leiden gaan terug tot 1599. Maar in de loop van de 17 e eeuw raakte de familie steeds meer geïntegreerd in de Republiek. Al in de jaren 1680 vernederlandste de familie haar achternaam en noemde men zich Van den Bos. De familie werd geleidelijk van Waals protestant tot Nederlands hervormd. Heette de in 1658 geboren stamhouder nog Jacobus Bordoduijck, in 1700 werd stamhouder Jan van den Bos geboren. Hij was al volledig ingeburgerd.

Susanna Dieuwertje 14

Zaterdag viert onze Suus haar verjaardag. ze wordt 14 jaar. Op 8 april 2003 werd ze geboren.We feliciteren Suus nu al met haar verjaardag, wensen haar geluk, gezondheid en het beste voor de toekomst en wensen haar een fijne dag toe zaterdag. Ook de rest van de familie gelukgewenst!

John 46

Vandaag is John 46 jaar geworden. We feliciteren hem, wensen hem een fijne verjaardag en een lang, gezond en gelukkig leven. Ook de rest van de familie van harte proficiat. Fijne verjaardag, John!

Voorouders Geertruida Nievaart kwamen uit Engeland

Voorouders van Geertruida Nievaart kwamen mogelijk uit Engeland. Het gaat hier onder meer om Robbrecht Pietersz. Somerwil die van 1575 tot 1627 heeft geleefd. Hij werd in 1575 in Barnstaple gedoopt. Barnstaple ligt in Devon in Engeland en is 'THE oldest borough in the UK'. Hij was opperman en woonde ten tijde van zijn ondertrouw met Neeltgen Cornelisdr.bij de Zijlpoort. We schrijven dan 24 maart 1604. Neeltgen was poortersdochter en zo verwierf Robbrecht het Leids poorterschap. Toestemming voor het huwelijk werd verkregen in Engeland. De naam Somerwil is mogelijk een verbastering van de Engelse familienaam Summerville of Sommerville. Neeltgen moet overigens rond 1580 geboren zijn.

Tim 12 jaar

Morgen is Tim jarig, jongste telg van de familie Van den Bos. We wensen Tim alvast een fijne verjaardag en feliciteren hem nu al. Ook de rest van de familie alvast gefeliciteerd. Vandaag is overigens de sterfdag van Denijs van deb Bos (1918-1988). Het is vandaag 29 jaar geleden dat hij overleed en van ons heenging. Rust in vrede!

Februari 1847

Om 12 uur s middags op 1 februari 1847 is de in 1814 geboren Jan van den Bos aangifte gaan doen van de geboorte van zijn zoon, ook een Jan. Zijn vrouw Jannetje Isabella van Heusden had die nacht om half een het kind gebaard. Dat gebeurde in hun woning aan de Vestestraat. Jan van den Bos (1814-1867) had voor de aangifte zijn zwager, oom van het kind, Jan Roosendaal, opperman, meegenomen en zijn 77-jarige vader Jan van den Bos die in de Kaarsemakerstraat woonde" Zwager Jan Roosendaal was op 16 juni 1806 gedoopt en op 14 juni 1832 getrouwd met Elisabeth van den Bos. Zij was op 30 juni 1808 te Leiden geboren. In het jaar 1847 was er overigens hongersnood in ons land. Koning Willem II had dat voorjaar ernstige hartklachten gekregen, waarvan hij maar gedeeltelijk herstelde. In juni 1841 had hij Leiden bezocht.

De verkiezingen

De verkiezingen zijn achter de rug. De stof is neergedaald. De VVD is de grootste partij geworden. De PVV is niet de grootste overwinnaar gebleken. Er is een trek naar het midden geweest. CDA en D66 hebben daarvan geprofiteerd. Opmerkelijk is de implosie van de PvdA. GroenLinks heeft flink gewonnen. Ons huidige kiesstelsel is nu ongeveer 100 jaar oud. In 1917 werd het algemeen mannenkiesrecht ingevoerd, gevolgd door het algemeen vrouwenkiesrecht uit 1919. Mensen moesten toen minimaal 25 jaar zijn om te stemmen.Er was nog opkomstplicht in die tijd. Denijs van den Bos en Geertruida Nievaart stemden in de jaren 20, de roaring twenties , op de CHU. Ze waren immers hervormd? Hun zoon Denijs mocht in 1946 voor het eerst stemmen bij de Kamerverkiezingen dat jaar. Hij was een man van de doorbraakgedachte van de in datzelfde jaar opgerichte PvdA. De kiesgerechtigde leeftijd was in 1946 verlaagd naar 23 jaar. nna van den Eijkel, schoonmoeder van Rie van den Bos, stemde in 1937 op Colijn. Ze was gereformeerd en stemde dus antirevolutionair. Nederland was verzuild. Arie van den Bos mocht in 1967 voor het eerst stemmen bij de Kamerverkiezingen dat jaar. de stemgerechtigde leeftijd was inmiddels verlaagd naar 21 jaar. In 1972 zou dit 18 jaar worden.

Cindy bijna jarig

Zaterdag is Cindy jarig. We feliciteren haar nu al met haar verjaardag en wensen haar zaterdag een fijne dag. Veel geluk en gezondheid voor de toekomst, Cindy en ook de rest van de familie alvast van harte gefeliciteerd!

De jaren 30: Hitler, crisis en oorlogsdreiging

Na de toch voor velen vrolijke jaren 20 volgden de sombere jaren 30. Koningin Wilhelmina klonk opmerkelijk somber in haar troonredes in de jaren 30. De beurskrach van oktober 1929 hakte er diep in. Arie Schaft, metselaar, was vaak werkloos in deze jaren. In zijn vrije tijd zette hij soms radio,s in elkaar. Hij luisterde graag en veel naar buitenlandse zenders. In 1933 kwam Hitler aan de macht in Duitsland. En Arie Schaft luisterde in die tijd soms naar de nationaal-socialistische leider via de radio, gewoon om te weten wat er speelde in ons buurland. Op een keer werd er tijdens zo,n toespraak iets uit de zaal geroepen waar de Fuhrer sprak. Het was iets negatiefs. Onmiddellijk werd de uitzending gestaakt en afgekapt. Censuur! Arie Schaft en zijn gezin waren daar via de radio getuige van. Dochter Rie vertelde me dit verhaal in 2008.

Meteorlogische lente begonnen

Morgen, 1 maart 2017, begint de meteorologische lente. De temperaturen gaan de komende dagen stijgen. Eindelijk lente. Op 11 maart viert Cindy haar verjaardag en op 12 maart is het 99 jaar geleden dat vader en Opa Nijs werd geboren. Op 15 maart zijn er dan verkiezingen in ons land. De partijen kruipen qua zetelaantal steeds verder naar elkaar toe. Het belooft spannend te worden. Op rechts gaan Rutte en Wilders nog aan kop. Op links is er nog geen duidelijke koploper. Het CDA kan nog voor een verrassing zorgen.

Pasen 1977: Janny en Nijs in Hamburg en Berlijn

Het jaar 1977 was een veelbewogen jaar voor Janny en Nijs. Met Pasen waren ze in Hamburg bij Albert, later bij Jelka in Berlijn. Op 5 augustus waren ze 35 jaar getrouwd en eind augustus 1977 vierden ze dat feit in In den vergulden Turk. Op 4 oktober 1977 werd moeder Janny aan haar heup geopereerd. Later sprak ze : Het was Pasen. En toen kwam er allemaal visite.Dat kind kreeg allemaal cadeaus. dat was Ostern. Dat is daar de gewoonte om de kinderen dan allemaal cadeaus te geven. Met een verjaardag niet eens zo. Ik dacht dat dat in 1977 is geweest, want ik liep al een beetje mank. Want toen moest ik geopereerd worden en 4 oktober werd ik geopereerd aan mijn heup.'

Aad zag de dood als iets onvermijdelijks

Arie van den Bos, vader, broer, oom en opa, zag de dood als iets onvermijdelijke. In een vraaggesprek dat ik met hem had op 1 december 2007, drie weken voor zijn overlijden, zei hij de dood als iets onvermijdelijke te zien. In 1957-1958 leerde hij op school -hij zat toen in de eerste klas van de ULO- het gedicht de Tuinman en de dood. Hij kende dit gedicht jaren later nog van buiten. In dit gedicht komt naar voren dat de dood iets onvermijdelijke is. Hij zei daarover:' Dat gedicht heb ik ooit geleerd in de eerste klas van de ULO en dat vond ik wel zo,n ongelooflijk gedicht. Dat is me altijd bijgebleven. Ik heb het wel eens opgedreund.' Arie van den Bos stond nogal nuchter tegenover zijn toen naderende overlijden. Hij relativeerde zijn dood ook. Zo zei hij onder meer ook het volgende:' Er zijn ergere dingen. Maar als nou je been afgezaagd moet worden. Nou komt er een vent naar je toe met een zaag. En die zegt, moet je luisteren, wat er nu gebeurt, gebeurt er, maar je been zagen we er af, want je wil niet praten of je wil dit niet. Dat is toch nog erger dan dat je dood gaat. Want als je dood gaat, voel je niks meer.' Aldus Arie van den Bos op 1 december 2007. Wat een moedige man was dat.

Trudy bijna jarig

A.s donderdag is Trudy jarig. Ter gelegenheid daarvan laten we haar vandaag aan het woord. In 1955 ging ze met haar moeder naar de bioscoop. Ze schreef daar kort geleden over:' In de Rex speelde een film, een muziekfilm of een liefdesfilm. En ik was een jaar of 12. Aangezien ik sokjes droeg en andere meisjes nylons droegen en mijn haar in een paardenstaart. Mijn moeder had kaartjes gekocht en wij naar binnen. Werden we tegengehouden omdat ik niet op een veertienjarige leek. Die man was niet te overtuigen en toen zei mijn moeder dat ze dan met een kaartje over zat. Nou, dan verkoop je hem maar, zei die man. Mijn moeder had een hele rode kleur van schaamte. Ze vroeg aan de aankomende bezoekers of ze twee kaartjes wilden kopen en dat is tot grote opluchting van mijn moeder en mij gelukt. We hebben nooit meer zoiets gedaan.' Aldus Trudy vorige maand. We feliciteren Trudy nu al en wensen haar gezondheid en geluk voor de toekomst.

24 oktober 1917: trouwdag

Het is morgen de geboortedag van onze oma en overgrootmoeder Geertruida Nievaart. Het is dit jaar ook 100 jaar geleden dat Geertruida Nievaart en Denijs van den Bos in het huwelijk traden. Dat gebeurde op 24 oktober 1917. Geertruida en Denijs hadden elkaar leren kennen bij de conservenfabriek van Tieleman en Dros. Op het moment van trouwen was Denijs nog blikslager, zoals dat heette. Geertruida was toen zonder beroep. Ze was al in verwachting van onze vader en opa Nijs van den Bos. Denijs van den Bos (1896-1966) trouwde in militair uniform. Hij zat bij de vrijwillige landstorm ten tijde van de eerste Wereldoorlog. Nederland was toen neutraal. Denijs en Geertruida kregen destijds te maken met distributie en schaarste. Er werd tijdens hun bruidsdagen wittebrood voor hen gebakken. Ze kwamen in de wittebroodsweken. Nederland kende sinds 1916 de distributiewet. Er waren soms hongeroproeren in deze periode. Op 5 februari 1917 ging het brood op de bon. Er waren enkele getuigen bij het huwelijk van Geertruida en Denijs. Zo was er Jacobus Dirk van den Bos, 22 jaar, wasmeester, broer van de bruidegom en Jacobus Heijmans, 29 jaar, boerenarbeider, zwager van de bruidegom.

De capitulatie

Half mei 1940 capituleerde Nederland. Over die capitulatie gaat deel 3 van de oorlogskranten dat deze week verscheen. Jansje van den Bos-Schaft vertelde in 1985 over die eerste oorlogsweek in 1940 het volgende:' De Duitsers waren aan het bombarderen in Rotterdam en toen brak er gewoon een soort paniek uit onder de mensen. Toen was er al mobilisatie en toen werden er auto,s gevorderd. Toen zat het gezelschap erin met Paul Steenbergen. En die mensen werden op de Zoeterwoudse singel aangehouden door een of andere hoge piet. Ze moesten die auto hebben. Dat was Myra Ward. Die kwamen bij de tandarts om thee. En nog een paar toneelspelers. En toen moest ik thee zetten. Want die mensen waren helemaal in paniek. Ze moesten ergens optreden. Die mensen moesten naar Utrecht. Ik meen dat ze uit Den Haag of Rotterdam kwamen. Her was een grote auto en die werd gevorderd. Je hoorde hier de bommen vallen op Rotterdam."

10 mei 1940: Duitse invasie

Dit gehele jaar 2017 verschijnen De oorlogskranten. Een heruitgave van gedurende de bezettingsgraden 1940-1945 in Nederland verschenen kranten. Vorige week verscheen deel 1, 10 mei 1940 De Duitse inval. Onze moeder en oma heeft ooit over die inval het volgende verteld. Goed te weten dat op de avond van donderdag 9 mei 1940 Jansje en Nijs op de fiets naar de dansschool van Mieremet waren gegaan. Het was die 9e mei 1940 prachtig voorjaarsweer geweest in Nederland en ook op vrijdag 10 mei was het mooi, zonnig weer. Jansje vertelde later:' Ij was te laat thuis gekomen. Dat was precies de nacht voor de oorlog. Toen kwam ik om half een thuis. We waren wezen dansen bij Mieremet. Toen is het een beetje laat geworden en toen was mijn vader zo kwaad, oh wat was hij kwaad. Dat pikte ik niet.'s Nachts om vier uur begonnen ze al te vliegen. Ik heb wel geslapen, een paar uur en toen werden we wakker door de vliegtuigen. Dat was je niet gewend. Ik keek uit het wc-raampje. Dat was om vier uur, misschien is het half vijf geweest. Een hele laag van die Messerschmitts.'

Het bioscoopbezoek van moeder en zoon

Aan het einde van de jaren 50 bezochten moeder Jansje en zoon Aad veelvuldig de bioscoop. Arie van den Bos, mijn vader, heb ik op 1 december 2007, kort voor zijn dood daarover gesproken. Hij vertelde toen:' Mijn moeder was nogal een bioscoopgangster. Ik ben er een keer voorgehouden. Dat was een film voor veertien jaar en ik was twaalf. Mijn moeder wilde me mee laten gaan, die was niet zo bang. Maar ze hielden me er toch voor. De film heette Het monster dat de wereld bedreigde. dat was een hele rare film, een soort griezelfilm. Dat was helemaal niet goed voor me. Dat was een raar beest. die brak overal in. Dat was eigenlijk een hele slechte film, maar je oma ging overal naartoe. Die keek niet zo deun. De portier zei tegen haar, het is op uw verantwoordelijkheid en toen mocht ik er toch in.'

Twintig pakjes Engelse roomboter

Vandaag is het 98 jaar geleden dat onze moeder en oma Jansje ter wereld kwam. Vandaag keren we terug naar het jaar 1945 uit haar leven. Omdat ze toen in verwachting was van haar zoon Aad kreeg ze elke week een extra boterbon. Die bonnen spaarde ze op en toen kreeg ze na de bevrijding opeens twintig pakjes Engelse boter. Oom Hendrik, de oom die in het concentratiekamp had gezeten gaf ze toen vier pakjes boter. Haar zoon werd op 15 mei 1945, tien dagen na de bevrijding geboren. Pas eind mei werd vader Nijs hiervan op de hoogte gesteld. Hij had in Enschede gezeten en was al op 1 april 1945 bevrijd. Daar kreeg vader Nijs al eerder brood en spek. Jansje heeft in de hongerwinter ook tulpenbollen moeten eten., Verschrikkelijk, maar je had honger, zo vertelde ze later. Dat was in maart of april 1945.' We hebben een keer van het Rode Kruis wittebrood gekregen, Dat was in februari 1945. Er gingen ook mensen op hongertocht.

Een gezond en gelukkig 2017

Op deze plaats wil ik jullie allen een heel gelukkig en gezond 2017 wensen. Veel liefde, compassie en gezondheid gewenst. Het is dit jaar 10 jaar geleden dat onze moeder en oma Jansje Van den Bos-Schaft van ons heenging. Het is dan tevens 10 jaar geleden dat onze vader, broer, oom en opa Arie van den Bos afscheid van ons nam. Verder zal het op 27 november 20 jaar geleden zijn dat Leny van ons heenging. Daarom, omdat we bij elkaar willen blijven, wens ik de familie vooral gezondheid toe. Beterschap voor Trudy en Betty en ook de rest van ons allen veel geluk in het nieuwe jaar 2017 gewenst! Prosit nieuwjaar!!