Lena Dieuwertje(8): de zomervakantie van 1956

Ofschoon de zomer van 1956 aanvankelijk weinig zonnig leek te worden, bereikten de temperaturen op bijvoorbeeld 9 juli 1956 waarden rond de 29 graden. Het gezin Bavelaar begon vakantieplannen te smeden. Na de aanvankelijke daguitstapjes aan het begin van de jaren vijftig, besloot men nu wat langer weg te gaan, ook al omdat de vakantieregeling voor het kappersbedrijf dit nu toestond. Het was in juli dat vader Jan Bavelaar schriftelijk advies inwon bij de familie Smeets in Etenaken omtrent een eventueel verblijf aldaar en mogelijke uitstapjes naar Duitsland of Belgie. Dhr. Smeets schreef een kaartje terug waarop te lezen stond: "Hierbij aan uw verzoek voldaan. U kunt het beste voor een paspoort zorgen want wij liggen dichtbij de Duitse en Belgische grens. Als u soms met een autobus naar het buitenland wilt, hebt u dit nodig. Vriendelijke groeten, F. Smeets , Etenaken. Het zal eind juli-begin augustus 1956 geweest zijn dat Anna en Jan, vergezeld van hun dochter Leny naar Zuid-Limburg zijn afgereisd per touringcar. Het was 's avonds laat dat men er arriveerde.

Bezoek aan het Rijksmuseum van Oudheden op 24 januari 2008

Afgelopen donderdag 24 januari 2008 bezocht ik samen met Joyce van twee tot half vijf ongeveer het museum van Oudheden aan de mooiste gracht van Europa, het Leidse Rapenburg. Joyce en ik bezochten de afdeling Nederlandse prehistorie alsmede de Romeinse en Egyptische afdeling in het museum. Op de afdeling Nederlandse prehistorie zagen we "Trijntje", een 7500 jaar oud lijk van een prehistorische vrouw. Het is het oudste lijk dat ooit in Nederland is aangetroffen. Verder zagen we op de Romeinse afdeling de zuilen van Nehalennia alsook verscheidene wapenrustingen en mantelspelden (fibulae), gereedschappen enz. Op de afdeling Egypte zagen we een afgietsel van de in 1822 ontdekte steen van Rosette, de steen aan de hand waarvan de fransman Champollion het hieroglyfenschrift kon ontcijferen. Er was de tentoonstelling "Hakken in het zand-Nederlandse opgravingen in Egypte", georganiseerd in het museum van 29 november 2007 tot en met 11 mei 2008, een bijzondere tentoonstelling over de geschiedenis van de opgravingen van het museum in Egypte. In 1818 werd het Rijksmuseum van Oudheden gesticht en al voor 1830 had het zich ontwikkeld tot een van de belangrijkste Egypte-verzamelingen ter wereld. Op vrijdag 19 oktober 1979 bezocht ik eerder het museum. Ik schreef toen in mijn dagboek: "Allereerst zijn we naar de Nehalennia-zuiltjes gaan kijken. We hebben ook de mummies nog bezichtigd. Om tien voor half twaalf gingen we richting filmzaal. Om half twaalf begon de film over de Taffeh-tempel. Om ongeveer twaalf uur was de film afgelopen. We hebben toen de Taffeh-tempel bekeken."

Brioni: Tito's vakantieverblijf en conferentie-oord

Gisteren, dinsdag 22 januari 2008 kwam Brigitte bij me langs. We hebben samen de kasten opgeruimd en daardoor hervond ik een boekje dat ik al een tijd kwijt was: een boekje over het eiland Brioni dat we op maandag 8 augustus 1988 bezochten. Het is het eiland waar president Tito van Joegoslavie in de jaren vijftig en zestig met name veel regeringsleiders en staatshoofden ontving, onder wie Nasser, Nehru, Indira Gandhi, Bruno Kreisky en Willy Brandt. Het betrof hier veelal regeringsleiders van landen die "niet-gebonden" heetten te zijn.Op maandag 8 augustus 1988 waren wij op Brioni. Ik schreef die dag in mijn dagboek: "Vandaag in Brioni en Pula geweest. Vanmorgen om zes uur opgestaan en even wat gedronken. Om zeven uur vertrok de boot Osyek richting Brioni. In Umag en Porec kwamen toeristen aan boord. Niet in Novigrad geweest. Er werd gespeeld op een orgel door ene Eddy. Hij sprak ons in het Italiaans, Duits, Engels en Sloveens toe. Er waren ook Nederlanders aan boord. Op Brioni stond een gids te wachten, d.w.z. met een bordje "Deutsch". De groep werd in tweeen gesplitst. We gingen met Ivan mee. Hij gaf een zeer gedetailleerde uiteenzetting over het eiland, de geschiedenis, de bezienswaardigheden enz. Veel hebben we op video opgenomen. Er was ook een Italiaanse groep mee. Op Brioni dus met de Duitse groep mee, naar de dieren, tijgers, papegaaien, beren, leeuwen enz. Vele soorten bomen. Naar de tentoonstelling "Tito op Brioni-prive en politiek". Naar een tentoonstelling opgezette dieren geweest. Rustpauze in een restaurant, d.w.z. buiten op een terras een Schweppes gedronken."

Lena Dieuwertje (7): de eerste schooldag in 1951

Op 3 april 1951 was de tijd gekomen dat Leny nu de school zou gaan bezoeken in de Oosterstraat. Leny's moeder Anna zal die ochtend zeker haar naar school hebben gebracht, zo mogelijk de eerste weken of maanden. Omdat de school zeer nabij gelegen was, zal ze echter spoedig alleen gegaan zijn. De eerste schooldag in april 1951 werd Leny echter door haar moeder gebracht die hierbij waarschijnlijk herinneringen zal hebben gehad aan haar eigen eerste dagen op de Emmaschool in Rijnsburg in het voorjaar van 1916, 35 jaar eerder. Leny's vader Jan kocht in de navolgende tijd vaak leerboekjes voor zijn dochtertje om het leren wat aan te moedigen. Later die maand april, 18 april 1951 om precies te zijn, zou het gezin weer naar Rijnsburg afreizen om in de Petronella van saksenstraat de 72e verjaardag van Leny's opa Nicolaas mee te vieren.

Lena Dieuwertje (6)

Op 4 november 1946 vierde Leny's moeder Anna haar nu 37e verjaardag. En opnieuw zal een aantal van haar familieleden zeker op bezoek zijn gekomen. Het is mogelijk diezelfde dag geweest dat Anna's dochter Leny enige brandwonden aan haar achterste heeft opgelopen, nadat Anna het kind op de in de huiskamer brandende potkachel had gezet. Dit laatste voorval zou zich ook op 22 december 1946 afgespeeld kunnen hebben, hetgeen aannemelijk is omdat vanaf 14 december het KNMI gewaarschuwd had voor een nieuwe koudegolf. Zo had Leny's moeder er voor gezorgd de potkachel flink hoog op te stoken in die koude winter van 1946-1947. Omdat Leny mogelijk vervelend deed, werd ze per ongeluk op de hete kachel gezet door haar moeder die in die tijd ook niet altijd gemakkelijk was in de omgang. De vellen zouden erbij hebben gehangen, waarop Anna's echtgenoot Jan een melkkoker pakte en de koude melk over de wonden goot. Op die manier kon erger worden voorkomen. Zeker is dat een aantal familieleden getuigen zijn geweest van het voorval, onder wie onder meer Anna's schoonzuster Ant, de vrouw van Leny's oom Arie die in augustus 1944 was gehuwd. Zo werd het einde van het jaar 1946 beleefd en werd uitgezien naar het jaar 1947. Voor wat betreft het Nederlandse politieke leven stond deze tijd voornamelijk in het teken van de Indonesische kwestie . Berucht werden de politionele acties in 1947 en 1948. Deze gebeurtenissen hebben in hoge mate het beeld bepaald van de staatkundig-politieke veranderingen in de eerste jaren na de oorlog, uitmondend in de Indonesische onafhankelijkheid in december 1949.

89e Geboortedag Jansje van den Bos-Schaft

Vandaag herdenken we de 89e geboortedag van ons omaatje Jansje van den Bos-Schaft. Ze overleed op 9 mei 2007 te Leiderdorp.

Lena Dieuwertje (5)

Het zal in september 1945 geweest zijn dat moeder Anna aanstalten maakte naar Leiden terug te keren met haar kind. Het is ook in deze tijd dat ze voorbereidingen trof voor de doopplechtigheid van haar nog geen jaar oude dochtertje. De omstandigheden waren nu dermate verbeterd dat een definitieve terugkeer naar Leiden alleszins verantwoord was. Bovendien was de gezondheidstoestand van Leny nu weer volkomen goed. Het kind had goed kunnen aansterken in Rijnsburg. Was het in Leiden gebleven, dan zou het zeker een zeer geringe kans op overleven hebben gehad. Nu had het door melk en bijvoeding de hongerwinter kunnen overleven. Anna zal mogelijk met wat tassen per tram naar Leiden zijn gereisd in het najaar van 1945, waarna ze zich aan de Oranjegracht vestigde. Makkelijk zal deze tijd zeker niet voor haar zijn geweest. Zoals al in 1944 was gebleken, was ze met haar geest nog helemaal in Rijnsburg. Ze was het dorpsleven gewend geweest en zal in het begin nu zeker aanpassingsproblemen hebben gehad. Daarbij kwam dat ze altijd alleen was geweest, nu moest ze voor man en kind zorgen. Op 28 oktober 1945 werd Leny in de kerk aan de Leidse Herengracht gedoopt. Het was Anna's schoonmoeder Lena Bavelaar-den Os die haar kleinkind ten doop heeft gehouden. Mogelijk was een deel van de familie bij deze plechtigheid aanwezig.