De 15e eeuwse Van den Bossen

Op deze tweede verjaardag van Tim Daniel Johannes van den Bos hervatten we onze reis door het verleden van de familie Van den Bos. We wensen Tim geluk en gezondheid toe! Met recht mogen we aannemen dat de koopkracht van de familie in de jaren 1400-1439 flink gedaald is. Na 1440 trad een stijging op tot omstreeks 1473, waarna tot 1492 weer een moeilijker tijd aanbrak. De vrouwen hadden in deze periode nog tal van taken bij begrafenissen en bevallingen. Het jaar 1438 bracht honger en pest en een daarme gepaard gaande forse daling van het aantal huwelijken. De crisisachtige tijd kwam mede tot uitdrukking in een stijging van de bedelarij en criminaliteit. Rond 1450 zijn de eerste tekenen van het kapitalisme zichtbaar. De boekdrukkunst brengt grote veranderingen met zich mee. De in deze periode levende Van den Bossen waren mogelijk boeren-wevers. Tot 1475 kan men spreken van een zekere demografische- en economische malaise. De bastaardij tiert welig in de Nederlanden. De jaren 1480-1483 zijn jaren van enorme duurte en de misdaad neemt een schrikbarende omvang aan. Bovendien stijgen de prijzen in de jaren 1486-1492 opnieuw. Niettegenstaande dit gegeven is er sprake van een relatief hoog vleesverbruik. In 1493 sloeg de pest toe en enigen van onze voorouders kunnen hierbij het leven hebben gelaten.

De 14e eeuwse Van den Bossen

De 14e eeuwse Van den Bossen aten vooral brood (grof roggebrood of gerstebrood). Daarnaast potagie met spek of rundvlees en vis als vastenvoedsel. Men dronk bier of cider en vooral vanaf 1350 hoppebier. Er werd veel brood en kaas gegeten. In het jaar 1360 zag men zich opnieuw met de pest geconfronteerd, evenals in 1382. We mogen met zekerheid stellen dat onze voorouders in deze tijd een jonge dood zijn gestorven. In 1384 begon de uitbreiding van onze landen met de erfenis van Vlaanderen door Philips de Stoute. Het is tegen 1400 dat de eerste familienamen hun intrede doen. De middeleeuwse Van den Bossen leefden bij voortduring onder de dreiging van gevaar en rampspoed. Na 1400 daalt hun koopkracht aanzienlijk.

Een onbekende bakermat

Voor wat de geschiedenis van de familie Van den Bos in de jaren 1200-1550 betreft, is vrijwel niets met zekerheid te zeggen. We moeten ons hier tevreden stellen met meer algemene gegevens. Rond 1100 was er een overgang van de textielindustrie in Vlaanderen van het platteland naar de steden. Kenmerkend voor de 12e en 13e eeuw is het grote aantal stormvloeden, waaronder die van 1170. Vanaf 1190 zijn de graanprijzen zeer sterk gestegen. Het jaar 1197 bracht misoogst en honger in de Nederlanden en ook voorouders Van den Bos hebben dit aan den lijve ervaren, zij het dat ze zich in deze tijd nog niet met een familienaam tooiden. Nog tot het einde van de Middeleeuwen hadden de mensen slechts een naam, een Germaanse, al nam vanaf 1200 het gebruik van toenamen en patroniemen toe. Het jaar 1219 bracht een grote stormvloed. Onduidelijk en onbekend is waar de 13e en 14e eeuwse voorouders van de latere Van den Bossen hebben gewoond en wat ze voor werk deden. Mogelijk leefden ze reeds toen al in Henegouwen en omstreken. Ze zullen mogelijk agrarisch werk hebben verricht; de wolproductie was in de 13e eeuw reeds van groot belang voor de economie in de Lage landen. De periode 1100-1250 was overigens een klimatologisch vrij gunstige periode. Ondanks de steeds weerkerende stormvloeden was het klimaat de mensen relatief welgezind. Het jaar 1288 bracht een stormvloed in het noorden. In de 14e eeuw werd het relatieve evenwicht verstoord. De zomer van 1315 bracht enorm veel regen en in mei 1316 was het brood onbetaalbaar geworden. Een enorme hongersnood in de jaren 1315-1317 was het gevolg. In de navolgende periode kwamen de boeren meer en meer in opstand (Vlaamse rebellie in 1328) en werd de situatie nog verergerd door het optreden van de Zwarte dood in de jaren 1347-1349. Gevolg was een periode van grote recessie en daling van de welvaart in de jaren 1350-1450, gepaard aan een scherpe daling van de graanprijzen. De Vlaamse textielindustrie begon weg te kwijnen, maar de Hollandse textielnijverheid ging ongestoord door.

De jaren vijftig en de saamhorigheid

De jaren vijftig in Nederland worden ook wel gezien als de jaren van de saamhorigheid en solidariteit, begrippen waar het in de vandaag uitgesproken regeringsverklaring ook vaak over gaat. De jaren vijftig waren de jaren van de lotsverbondenheid van de mensen in een tijd van wederopbouw. Er werd alles aan gedaan om de naoorlogse gemeenschap op te bouwen. Het waren de jaren waarin de samenleving nog als maakbaar werd beschouwd. Het vooroorlogse verzuilde stelsel keerde na 1945 terug en daarmee ook het autoritaire karakter van de dertiger jaren. Er kwam een geleide loonpolitiek en men kan niet ontkennen dat deze tijd gekenmerkt werd door enige betutteling. Het waren ook de jaren van de gezelligheid, de familie Doorsnee op de radio, gezinnen rond de eetkamertafel met de lamp erboven. Bekend is dat het gezin Van den Bos, sinds 1948 woonachtig in de Kersenstraat op zaterdagavond luisterde naar 'Negen heit de klok'. Er was nog wel sprake van karigheid, van lage lonen en er was nog verdeeldheid tussen standen en zuilen. Er heerste een puriteinse moraal op sexueel vlak en men diende zich zoveel mogelijk aan alles te conformeren. De sociale controle was enorm. Eind jaren vijftig begon dit beeld te kantelen. Er kwam, met name ook door de jongerencultuur en de opkomst van de nozems en rock and roll meer vrijheid en losbandigheid.