De familie Van den Bos en de jaren 1720

Vandaag wil ik u mee terug nemen naar de jaren 1720. Wat gebeurde er in de wereld in deze jaren en hoe beleefde de familie Van den Bos dit decennium van de 18e eeuw? Het was de tijd van het tweede stadhouderloos tijdperk in Holland. De beurs in Rotterdam beleefde in 1720 een scherpe koersval. In 1722 werd Paaseiland ontdekt door Jacob Roggeveen, de oudkatholieke kerk ontstaat in april 1723 en op Goede vrijdag 1729 wordt in de Thomaskerk in Leipzig de Matthaeuspassion van Bach voor het eerst uitgevoerd. Isaac Newton overlijdt in 1727. In 1724 hertrouwt de in 1700 geboren Jan van den Bos met een zekere Sara van der Starre. Het is het tweede huwelijk van Jan. In oktober 1719 was hij eerder in ondertrouw gegaan met Anna Thijsse. Uit dat eerste huwelijk werd in 1723 Jacobus van den Bos geboren. Uit het tweede huwelijk werd in 1725 een tweede Jacobus geboren. Op 26 oktober 1727 wordt Sara van den Bos gedoopt. Tussen 1720 en 1730 zijn er geen oorlogen in Europa. Het is een vreedzaam decennium.

Geertruida van den Bos-Nievaart over haar schooltijd

In 1990 sprak onze overgrootmoeder ook uitvoerig over haar schooltijd en jeugd. Zo vertelde ze onder meer dat ze les had gekregen van een zekere meester Breumer en dat ze op school werkte met een lei en een griffel. Omdat ze vaak ziek was, ging ze vaak halve dagen naar school en moest ze 's middags rusten. Het is ook voor gekomen dat ze van de dokter helemaal niet naar school mocht, maar dan moest ze van haar ouders toch 's ochtends werken. Vanaf haar zesde jaar moest ze veelvuldig in het ziekenhuis worden opgenomen. Geertruida wist zich nog enkele klasgenootjes te herinneren, onder wie Coba de Ridder en Jansje Robbers. In de Gortestraat kocht ze vaak voor een cent snoep. Rond 1909 ging ze wel eens een halve dag naar Katwijk met de boot van Harland. Van twee tot vier uur was het dan pootje baden aan het strand.

Boudewijn Buch in de Leidse Schouwburg op 23 november 2001

Een jaar voor zijn overlijden woonden John en ik een voorstelling bij van Boudewijn Buch in de Leidse Schouwburg. Het was 23 november 2001. Een dag en avond om niet meer te vergeten. De voorstelling heette: 'Op reis. Een diavoorstelling zonder dia's.' Boudewijn Buch- over de globetrotter die zijn eigen huis zo mist en eenmaal weer thuis weg wil om zijn huis te missen. Boudewijn Buch-ik keek altijd graag naar zijn programma op tv:'De wereld van Boudewijn Buch'. Buch sprak in de voorstelling uitgebreid over de onaangenaamheden van het reizen. En toch ging hij steeds weg van huis, nieuwsgierig naar de grote, maar toch ook zo kleine wereld. Ik weet nog dat hij het uitgebreid over 'smac' had. In Amerika zou er zelfs een 'smac-museum' bestaan. Hij vertelde ooit in Leiden gewoond te hebben. Sinds 1981 woonde hij in Amsterdam. Inmiddels heb ik heel wat boeken van de hand van Buch. Een kleurrijke figuur ging in november 2002 van ons heen. Hij creeerde zijn eigen wereld, weerspiegeld in zijn huis in Amsterdam dat eigenlijk meer weg had van een bibliotheek.Heel erg jammer dat hij er niet meer is!

Bezoek aan Het Loo op 14 augustus 1985

Afgelopen vrijdag 8 januari 2010 verraste Brigitte me met een reeks boeken, waaronder een boek over paleis Het Loo, het paleis dat in de 17e eeuw werd gebouwd en dat omgeven werd door een Nederlandse variant van de Italiaans-Franse tuinaanleg. In de zomer van 1985, om precies te zijn op 14 augustus, bezochten we het paleis dat sinds 1984 volledig als museum functioneert. We bezochten die dag ook de Apenheul in Apeldoorn.

Janny over de vakanties in Katwijk

Jongstleden december 2009 heb ik Janny gevraagd naar haar herinneringen aan Katwijk in de jaren vijftig. Ze vertelde:'Ik heb het heerlijk gehad in Katwijk. Andere kinderen gingen vaak maar een dagje weg en wij zaten zes weken van de vakantie in Katwijk. Je had de zee en de duinen. We gingen zwemmen als het mooi weer was en als het de tijd was ging je met zijn allen bramen plukken en daar maakte Ma sap van voor in de winter. Ik heb er heel goede herinneringen aan. Toen je wat ouder werd, vond je het niet zo leuk meer.'

Bezoek aan het 'Mozarteum' te Salzburg op 14 juli 1986

Op 14 juli 1986 bezochten we het geboortehuis van Mozart in Salzburg. Mozart - een geniaal componist die ik mettertijd heb leren waarderen. Beroemd is de film 'Amadeus' uit 1984 en het lied 'Rock me, Amadeus' van de Oostenrijkse zanger Falco die die zomer van 1986 ook vaak door de radio schalde tijdens onze reis door Oostenrijk. Wolfgang Amadeus Mozart werd op 27 januari 1756 in Salzburg geboren. Hij werd door zijn vader opgeleid en begon al op 5-jarige leeftijd te componeren. In 1762 waren de beide kinderen (Wolfgang en zijn zusje Nannerl) al zo bekwaam in het spelen op toetsinstrumenten dat ze onder leiding van hun vader concertreizen maakten naar Munchen en Wenen. Op een tocht die de familie Mozart van 1763 tot 1766 ondernam door Duitsland, de Zuidelijke Nederlanden, Frankrijk, Engeland, de Noordelijke Nederlanden en Zwitserland, trad Wolfgang veel op met zijn vader en zuster. Een reis in de jaren 1767 tot 1769 bracht het gezin o.a. naar Wenen waar Wolfgang opdracht kreeg tot het schrijven van de komische opera 'La finta semplice' die daar evenwel door allerlei intriges niet werd opgevoerd. Verder componeerde hij er o.a. het zangspel 'Bastien und Bastienne' en zijn eerste mis. Mozart maakte van 1769 tot 1771 zijn eerste van drie reizen naar Italie. De tweede Italiaanse reis (1771) had tot voornaamste doel in Milaan de opera 'Ascanio in Alba' ten doop te houden. In 1770 waren de Mozarts in Pompeii, waarover prof. F.L. Bastet een zeer lezenswaardig essay heeft geschreven. Hij schrijft daarover onder meer:'Over wat de Mozarts in 1770 in Pompeii gezien moeten hebben bezitten wij exacte gegevens. Zes jaar later namelijk heeft een weinig bekende Fransman met de naam Francois Latapie na een bezoek een nogal vergeten opstel geschreven, Description des fouilles de Pompeii. Leopold en Wolfgang kwamen met het rijtuig langs de Golf van Napels over de grote hoofdweg van Napels naar Salerno.' Tijdens zijn laatste reis naar Italie (1772-1773) o.a. voor de premiere van de opera 'Lucio Silla (1772) probeerde Mozart tevergeefs een baan bij de groothertog van Toscane te krijgen.

Jansje van den Bos-Schaft 91

Vandaag, 5 januari 2010, is de 91e geboortedag van onze grootmoeder Jansje van den Bos-Schaft. Ze werd op 5 januari 1919 aan de Leidse Vollersgracht geboren en ze heeft daar tot haar zesde gewoond. Haar ouders waren na hun huwelijk in september 1918 daar gaan wonen. De huur bedroeg 2 gulden per week. In 1925 is ze met haar ouders en jongere zus naar de Molenstraat verhuisd. Een half jaar heeft ze op de meisjesschool gezeten aan de Boommarkt. Daarna is ze aan de Maresingel op school geweest. Meneer Uitenbroek was de hoofdonderwijzer. Van de Molenstraat zijn ze naar de Bronckhorststraat verhuisd. Dat was rond 1933 ongeveer. Jansje zat toen op de huishoudschool aan het Rapenburg. Daar heeft ze anderhalf jaar op gezeten. Het was zomer en toen kon ze naar Oegstgeest van 8 tot 5. Ze kwam te werken bij een reiziger in Drosteflikken. Jansje kreeg 2 gulden en een kwartje zakgeld. Daarna is Jansje op het plantsoen gaan werken van 9 tot 12. Daar kreeg ze fl 2,50 per week voor. Om half een moest ze dan in de Sophiastraat gaan werken tot 6 uur. Daar kreeg ze ook fl 2,50. Ze heeft toen ook nog bij prof. Keesom gewerkt in de Wasstraat bij de Zoeterwoudse Singel.Rond 1937 is ze bij tandarts Van Dorp gaan werken. Daar heeft ze tot 1942 gewerkt.

Gelukkig nieuwjaar!

Graag maak ik van de gelegenheid gebruik iedereen een heel voorspoedig en gezond 2010 te wensen! Toen ik nog heel jong was gingen we met nieuwjaar altijd naar overgrootmoeder Van den Bos aan de Ringkade en naar overgrootouders Schaft in de Bronckhorststraat. Daar keken we steevast naar het Nieuwjaarsconcert uit Wenen en het skischansspringen uit Garmisch-Partenkirchen. De overgrootouders en ouders leven helaas niet meer, het nieuwjaarsconcert en het skischansspringen zijn gebleven! Gelukkig nieuwjaar en de beste wensen!