De jaren zeventig:oliecrisis, gijzelingen en Lockheed

Afgelopen week bestelde ik de NOS-jaaroverzichten 1956-2008, een halve eeuw geschiedenis op dvd. Mijn belangstelling ging met name uit naar de geschiedenis van de jaren '70, een periode die ik als heel gelukkig heb ervaren. Toch begonnen toen zaken te kantelen. De Club van Rome waarschuwde voor de vernietiging van de natuur, er traden economische problemen op (oliecrises van 1973 en 1979); Premier Den Uyl verscheen op 1 december 1973 op televisie met de mededeling dat aan de 'gouden kwarteeuw van economische voorspoed in 1973 een eind was gekomen. 'Die tijd komt nooit meer terug', sprak Den Uyl. De bomen zouden niet langer tot in de hemel groeien. Toch zag ikzelf de toekomst nog zonnig in. We waren een jong gezin, jonge ouders en Johnny die in 1971 geboren was, hoop op een mooie toekomst voor ons allen. Onze ouders stonden midden in het leven. Van doodgaan had nog niemand gehoord, alle grootouders leefden nog en we hadden zelfs nog drie overgrootouders in leven. Terugkijkend zie ik de jaren '70 als het gelukkigste decennium van mijn leven. Het jaar 1974 springt daar als meest gelukkige nog uit. Ik zat in de vierde klas en kreeg les van een Surinaamse onderwijzer, de heer Power, die heel hoge cijfers gaf. Daarna, in augustus 1974 ging ik over naar de vijfde klas en kreeg ik les van Mejuffrouw Beks, een wat oudere, vrij strenge onderwijzeres die wel heel goed les gaf. Het jaar 1974 was het jaar van de Anjerrevolutie in Portugal en het jaar van de kwestie-Cyprus. Dennendal werd ontruimd en Willy Brandt moest aftreden vanwege de affaire-Guillaume. Er was in de jaren zeventig ook feest binnen onze familie.In september 1973 huwden Janny en Ed, onze tante en oom. In mei 1976 traden Betty en Fer in het huwelijk-feestelijke gebeurtenissen in die zo gelukkige jaren '70. Op 1 april 1974 vierde Johnny zijn derde verjaardag en kreeg hij een poppenkast, waar we gezamenlijk mee speelden. Op mijn 12e verjaardag, op 25 november 1975, werd Suriname onafhankelijk. We gingen dat jaar met de schoolklas naar een expositie over deze voormalige Nederlandse kolonie. In 1976 speelde verder de Lockheed-affaire en er waren in 1975 en 1977 verder nog de gijzelingskwesties.

De 19e eeuwse familiegeschiedenis (3)

Begin 1813 verhuisden Jan van den Bos en Maria van den Bos-Taverne naar een woning in de Kraaierstraat. Ze hadden daarvoor aan de Uiterste gracht gewoond. Op 14 oktober 1814 werd om 9 uur 's ochtends Jan van den Bos geboren in het huis aan de Kraaierstraat. De in 1756 geboren vroedvrouw Maria Ket -zij woonde aan de Kalvermarkt- was bij de bevalling aanwezig. In algemene zin was het geboortecijfer in Leiden, het aantal geboorten per 1000 inwoners, redelijk stabiel. Er waren geen grote verschillen met de geboortecijfers van Nederland. De klimatologische omstandigheden waren gedurende de jaren 1812-1817 ronduit slecht. Cholera en typhus grepen om zich heen. Vanaf 1815 werden er per saldo evenwel meer Leidenaren geboren dan dat er overleden. In 1817 kwam het tot hongeroproeren in veel Hollandse steden. De aardappelprijs verviervoudigde dat jaar.

Begraafplaats Rhijnhof 100 jaar

Dit jaar bestaat de begraafplaats Rhijnhof 100 jaar. In 1908 kocht de Hervormde gemeente het landgoed Rhijnhof en op 24 mei 1910 werd Rhijnhof als Leidse begraafplaats in gebruik genomen. Het behoorde honderd jaar geleden nog tot de gemeente Oegstgeest. Rhijnhof beschikt over een klein historisch foto-archief, maar dit is niet helemaal volledig. In de pers is een oproep gedaan aan mensen om foto's en materiaal van en over Rhijnhof beschikbaar te stellen. De familie Van den Bos is bekend met Rhijnhof. Overgrootouders Van den Bos liggen beiden op Rhijnhof begraven. Grootvader Denijs van den Bos (1918-1988) is evenwel op Ockenburg in Den Haag gecremeerd omdat er voor 1991 nog geen crematorium op Rhijnhof was. Hij is op Ockenburg uitgestrooid. Onze moeder Lena Dieuwertje van den Bos-Bavelaar (1944-1997) ligt op Rhijnhof begraven en onze vader Arie van den Bos (1945-2007) is er gecremeerd. Ook grootmoeder Jansje van den Bos-Schaft (1919-2007) is op Rhijnhof gecremeerd. Onze grootouders van moeders kant, te weten Anna Bavelaar-van den Eijkel (1909-1979) en Johannes Bavelaar (1899-1984) liggen ook in een familiegraf op Rhijnhof begraven.

Extreem weer in Nederland

Vandaag gaf het KNMI weer een weeralarm af. We hebben te maken met extreem weer boven Nederland dezer dagen. Er zouden plaatselijk zelfs tornado's zijn geweest. Mijn gedachten gaan nu terug naar extreme weerssituaties in het verleden. Het moet in 1967 of 1968 geweest zijn dat we noodweer meemaakten in Katwijk waar onze huisjestent toen stond. Grootvader Johannes Bavelaar (1899-1984) had alvast maar zijn jas aangetrokken en zijn hoed opgezet in de tent. Je kon immers nooit weten? Het zou allemaal uit de hand kunnen lopen. In Tricht spookte het in 1967- er was ook daar een tornado ontstaan. In 1975 beleefden we een hittegolf. Ik zat nog maar net in de zesde klas toen een fotograaf van het Leidsch Dagblad ons op de foto kwam nemen- transpirerend zaten we in de klas in augustus 1975. In 1976 was er opnieuw een heel hete zomer-ook toen was er een hittegolf, het was de zomer waarin we voor het eerst Portoroz bezochten. Extreem weer was er ook in 1983 toen we tijdens ons bezoek aan Wenen van cafetaria naar cafetaria of restaurant liepen om toch maar vooral frisdranken tot ons te kunnen nemen. Echt heel warm! Vanaf de jaren negentig neemt het extreme weer in Nederland door de klimaatverandering toe. Extreme hitte was er onder meer in 1994 en 1995, maar ook de laatste zomers waren na 2000 erg warm en vochtig. De extreme hitte gaat vaak gepaard met enorme regenbuien. Het klimaat is echt aan het veranderen en ook in het buitenland leidt dit vaak tot enorme wateroverlast en overstromingen.

15 jaar geleden viel de moslimenclave Srebrenica

Het is 15 jaar geleden -het was juli 1995- dat de moslimenclave Srebrenica viel. Dutchbat kon niets uitrichten tegen de Servische troepen. 8000 moslimmannen werden door de Serviers vermoord. Joegoslavie viel uiteen in de jaren '90, maar in de jaren '80 -toen wij het land meermaals bezochten- waren de eerste voortekenen van het uiteenvallen van het land reeds merkbaar. De Slovenen vonden dat ze te veel moesten opbrengen voor de volkeren in het zuiden. Tito was in 1980 overleden en kon niet langer dienen als bindende factor in het land. Ik weet nog dat er in alle openbare gelegenheden portretten van Tito hingen in de periode dat wij het land bezochten. Dat was in de periode 1975-1990.

Bezoek aan slot Dillenburg-1 augustus 1982

Op 1 augustus 1982 bezochten we 's middags van 12 tot 13 uur het slot Dillenburg in Duitsland in de deelstaat Hessen. In 1533 werd Willem van Oranje in het slot geboren. Van het oorspronkelijke slot is bijna niets meer over omdat het in 1760 door de Fransen tijdens de Zevenjarige oorlog werd verwoest. Er bestaan nog video-opnamen van ons bezoek aan Dillenburg nu bijna 28 jaar geleden. Ik weet nog dat John erg opzag tegen de klim naar boven, het kon hem allemaal niet zo boeien. Hij was dan ook nog erg jong.

De stand van de economie

Hoe staat Nederland en de wereld er nu economisch voor? In een eerder bericht meldde ik dat we economisch onzekere tijden tegemoet gingen. En inderdaad, er is vooralsnog niet veel reden tot optimisme. Gaan we een double dip tegemoet? De Chinese economie ondergaat momenteel een groeivertraging en ook cijfers uit Amerika over met name de huizenmarkt geven te denken. Het herstel blijft dus in alle opzichten broos en informateur Rosenthal vergeleek de huidige politieke en economische situatie niet voor niets met die in 1935. Toch moeten we onszelf niet de put in praten. Nederland is nog altijd een rijk land en ook uit deze crisis zullen we wel weer komen. Maar de tekenen zijn toch ongunstig momenteel. We zijn echt in de economische winter beland en die kan nog wel even duren. De aandelenmarkten doen het nog altijd slecht. En als we dr. Roubini (dr. Doom) mogen geloven zal dat nog wel even zo blijven. Noodzakelijke bezuinigingen die het nieuwe kabinet zal doorvoeren, kunnen drukkend werken op de economische groei in ons land.En we zijn en blijven afhankelijk van de wereldeconomie. En die blijft onzeker. Reden tot zorg blijft er dus zeker.

Betty van den Bos deed zwemproef in februari 1963

In de Nieuwe Leidsche Courant van maart 1963 lezen we over het feit dat een aantal leerlingen van de meisjesvakschool aan het Rapenburg de zwemproef in de Overdekte heeft gedaan. Dat moet eind februari 1963 geweest zijn. Tot die leerlingen behoorde ook Betty van den Bos(1949), jongste telg van Denijs van den Bos(1918-1988) en Jansje Schaft (1919-2007). Riny Bosch, Marga Kins, Ria v/d Mark en Marieke Schrier waren enkele van haar klasgenootjes. Ik heb Betty over deze vondst in het krantenarchief ingelicht. Ze vertelde Riny Bosch nog af en toe te zien. Weer een stukje familiegeschiedenis nader belicht dus!