26 april 2011

Jansje van den Bos-Schaft over de bezettingstijd

In de jaren'90 interviewde ik onze grootmoeder Jansje van den Bos-Schaft (1919-2007) onder meer over haar belevenissen ten tijde van de bezettingsjaren 1940-1945. Het was in die jaren dat ze haar grootvader Willem Frederik van Welzen verloor. Hij overleed in mei 1942. Ziek lag hij in het Diaconessenhuis aan de Witte Singel. Daar heeft Jansje hem nog kort voor zijn overlijden opgezocht. Zo sprak ze voor de videoband. Uit een krantenbericht is me duidelijk geworden dat onze grootouders op of rond 20 juli 1942 in ondertrouw zijn gegaan. Op 5 augustus 1942 stapten ze in het huwelijksbootje.'Het was mooi weer!', aldus onze grootmoeder.'Ik droeg een zijden jurk.' Na hun huwelijk trokken onze beide grootouders in in een woning aan de Zijloordkade in Leiderdorp, maar daar hebben ze maar een paar maanden gewoond. Ze hadden er een kolenkachel. Niet lang daarna kregen Jansje en Nijs van den Bos hun eerste kind.'s Nachts is Jansje op 9 februari 1943 naar het ziekenhuis gelopen. Het was spertijd dus werd ze aangehouden. Tot twee keer toe. Bij het slachthuis en op het Schuttersveld.'Ausweis!', werd haar bevolen. Dochter Trudy werd geboren. Kort voor de bevrijding was Jansje aanwezig op de begrafenis van een buurjongen die door de Duitsers was neergeschoten. Het was Gerrit Verlind die op de Haarlemmerstraat een zak aardappelen had willen meenemen. Dit verhaal heeft onze grootmoeder nog jaren na de oorlog verteld. Telkens ontroerde het haar. Zoveel terreur van de Duitsers, ze kon het niet bevatten en het maakte haar telkens boos en verdrietig.