30 januari 2007

Kinderarbeid in het Leiden van de 19e eeuw

Leiden stond bekend om de kinderarbeid in de 19e eeuw. Er werden zelfs weeskinderen uit andere steden gehaald om juist hier te werk te worden gesteld. Kinderen, vaak in de leeftijd van 10-12 jaar, moesten soms wel meer dan 10-11 uur per dag in de fabriek werken. Tussen de middag waren ze dan ongeveer een uur vrij zodat ze naar huis konden om te eten. Op spelen stond een boete en dergelijke verhalen kennen we ook nog van onze overgrootmoeder Van den Bos die in het begin van de 20e eeuw in een nettenfabriek werkte. In de 19e eeuw werden door de kinderen ook lange dagen gemaakt. Men moest onophoudelijk doorwerken om het tempo van de machines bij te houden. De kinderen konden hun aandacht niet laten verslappen. Al in de loop van de 19e eeuw kwam er een discussie op gang over de kinderarbeid. Deze ook vooral politiek gevoerde discussie resulteerde in de aanvaarding van het Kinderwetje van de liberaal Van Houten in 1874. Deze wet verbood kinderarbeid en het was het begin van de sociale wetgeving in ons land. Nederland was overigens een van de laatste Europese landen die de wet aannam. Goed denkbaar is dat ook leden van de familie Van den Bos in de 19e eeuw als kind werkzaam zijn geweest. Concrete voorbeelden heb ik daar vooralsnog niet van gevonden.